Page 186 - Sporda Hak İhlalleri ve Denetim

SPORDA HAK İHLALLERİ VE DENETİM

meydana gelip gelmediği incelenmektedir. Bu incelemede evrensel insan
hakları ilke ve kuralları baz alındığı gibi zaten teknik hukuken haklar ana-
yasada ve insan hakları sözleşmelerinde sayılanlarla sınırlıdır. İnsan hak-
ları denetimi uyuşmazlığın hukuki esasına girmeyen bir denetim türüdür:
Karar verirken veya yargılama yaparken usuli güvencelere riayet edildi mi,
savunma haklarına riayet edildi mi, verilen ceza ölçülü mü gibi unsurlar
açısından denetim yapılır. Kaldı ki insan hakları denetimine açıklık, her
uyuşmazlığın temel haklar açısından inceleneceği anlamına gelmemekte-
dir. Dolayısıyla, Kamu Denetçiliği Kurumu gibi temyiz makamı niteliğinde
olmayıp sırf insan hakları denetimi yapan bir makam bakımından sayın Av.
Mehmet Aslan beyefendinin Anayasa md. 59/3’e dayanan argümanı geçerli
değildir. Hatta insan hakları denetiminin istinaf ve temyiz denetimlerinden
farklı nitelikte olduğu ve bu nedenle de Anayasa 59/3’ün kapsamı dışın-
da kaldığı argümanı Anayasa Mahkemesi’nin yaptığı denetim bakımından
dahi ileri sürmek mümkündür. Ancak Anayasa Mahkemesi, bu argümanı
hiç tartışmadan Anayasa md. 59/3’e istinaden sporun yönetimi ve disiplini-
ne ilişkin meseleleri incelmekten konu bakımından imtina etmektedir. Her
halükarda Anayasa Mahkemesi bir yargı organı niteliğinde iken Kamu De-
netçiliği Kurumu yargısal nitelikte olmadığından, Anayasa Mahkemesinin
Anayasa md. 59/3’e ilişkin yorumu ve uygulaması, anılan maddenin açık
lafzı karşısında Kamu Denetçiliği Kurumu bakımından emsal niteliğinde
değildir. Kaldı ki, Anayasa md. 59/3’ün gerekçesinde de, sporun yönetimi ve
disiplinine ilişkin kararların ilgili tahkim kurulları kararlarından sonra ayrı
bir yargısal denetime tabi tutulamayacağı belirtilirken, idari insan hakları
denetimiyle ilgili herhangi bir belirlemede bulunulmamıştır. Anayasa md.
59/3, 2011 tarihli değişiklikle Anayasaya eklendiğine ve Kamu Denetçiliği
Kurumu da 2012 yılında ihdas edildiğine göre, Anayasa yapıcının Kamu De-
netçiliği Kurumunun muhtemel denetimini öngörmediği anlaşılmaktadır.
Her halükarda, Anayasa md. 59/3’ün dışarda bıraktığı denetim istinaf ve
temyiz gibi uyuşmazlığın olgusal ve hukuki özüne ilişkin denetim olup idari
insan hakları denetimi engellenmemiştir.

Şu hususu da hatırlatmak gerekiyor. Asıl önemli olan, ulusal federasyon-
ların kendi bünyelerindeki disiplin süreçlerinde ve yönetsel karar alma sü-
reçlerinde evrensel insan hakları standartlarını içselleştirmesidir. Nitekim
CAS, ulusal ve uluslararası federasyonların kendi içlerindeki disiplin reji-
minin savunma haklarına riayet edecek şekilde kurgulanması gerektiğini
içtihat eylemiştir. Dirk de Ridder kararında CAS, sınırlı sayıda olmayan altı
adil yargılanma ilkesi/usuli güvenceler belirlemiştir. CAS’ın obiterinde ara-
dığı adil yargılanma hakkı/usuli güvenceler arasında,

186 2 MART 2018, ANKARA