Page 585 - temel-haklar

55. Ulusal mevzuat açısından söz konusu ilke, 2709 sayılı Türkiye
Cumhuriyeti Anayasası “Kanun önünde eşitlik” başlıklı 10’uncu Mad-
desi birinci fıkrasında yer alan “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi
düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım göze-
tilmeksizin kanun önünde eşittir..Devlet organları ve idare makam-
ları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak
hareket etmek zorundadırlar.” hükmü ile en güçlü şekilde yerini almış
ve güvenceye kavuşmuştur. Kanun önünde eşitlik ilkesi ile bağlantılı
olarak AİHS 14. maddesinde düzenlenen ayrım gözetme yasağı ise ba-
ğımsız bir eşitlik ilkesi olmamakla birlikte “sözleşmede tanınan hak ve
özgürlüklerden yararlanma… ayırım gözetilmeksizin herkes için sağla-
nır” diyerek sözleşmenin diğer maddeleriyle bir bağlantı kurmaktadır.
56. Eşitlik ilkesinin uygulanmasında “mutlak” ve nispî” eşitlik ay-
rımına gidilmektedir. Mutlak eşitlik, hukuk kurallarının herkese eşit
olarak uygulanmasıdır. Dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefi
inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin hukuk
önünde herkesin eşit olmasıdır. Nispî eşitlik ise aynı hukuki durumda
bulunan kişilerin aynı işleme tâbi tutulmasıdır. Tersine anlatım ile de
farklı durumlarda bulunan kişilerin farklı işlemlere tâbi tutulmasıdır.
Yani eşit olmayan hukuki durumlar için farklı kuralların uygulanması-
dır. Bu ilkeye göre kişinin hakları, ödevleri, yetkileri ve sorumlulukları,
kişinin durumuna göre değişiklik gösterecektir. Anayasa Mahkemesi
(bkz. par. 41) nispî eşitlik ilkesinin uygulanışına yönelik açıklayıcı yön-
de hükümler tesis etmiş, nispi eşitlik ilkesinin hukuka aykırı olmaksı-
zın uygulanabileceğinin yolunu göstermiştir.

57. Başvuruya konu sanık polis memurlarının yargılandığı ceza
maddesi hükmü, yargılamanın zorluğu ve diğer tüm kıstaslar göz
önünde bulundurulduğunda, başvurucular tarafından emsal gösteri-
len diğer sanık polislerin yargılamaları ve onlar için tespit edilen daha
yukarı adli yardım miktarının, nispî eşitlik ilkesine aykırılık teşkil et-
mediği, şikayetçilere karşı ayrımcı bir muamelede bulunulmadığı, et-
kin başvuru yollarının açık olduğu, hakların kötüye kullanılmadığı vb.
insan hakları ihlaline rastlanmamıştır.
E. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
58. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı’nın 41 nici maddesinde geçen
“İyi bir yönetim hakkı”nın uygulamada ne anlama geldiğini açıklayan

580 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU