Page 235 - yargi-ozel-raporu

ANAYASA YARGISI

1. Anayasa Yargısı ve Türkiye’de Anayasa Yargısının Gelişimi

(405) Modernleşme ile birlikte devlet, bir taraftan mutlak otorite-
sini hükümranlığı altındaki her bir insana dayatırken, öte taraftan
kendisini sınırlayıcı mekanizmaları da kurmaya gayret etmektedir.
Bunun bir göstergesi de yürütme ve yasama organlarını denetleyen
yargı mekanizmasının kurumsallaştırılmasıdır.

(406) Adaletin sağlanması ve toplumların huzur, barış, selametle
yaşaması amacı ile mahkemeler (veya mahkeme benzeri yapılar),
modern devletlerin ilk döneminden itibaren varlığını sürdürmüştür.
Ancak modern devlet, keyfiliği engellemek ve hukuki güvenliği tesis
etmek adına yürütme ile yasama organları üzerindeki yargısal dene-
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
time farklı yaklaşmıştır.
(407) Geçmişte etkin otoritesini sonuna kadar kullanan yürütme
organı, halkın taleplerini görmezden gelen ve tepeden inmeci da-
yatmaları sonrasında, halkın temsilcilerinden kurulu yasama orga-
nının denetimini kabul etmek zorunda kalmıştır. Zaman içerisinde
yasama organının, egemenliğin yegâne sahibi konumundaki halkın
çoğunluğuna dayanarak, azınlıkta kalan insanların haklarını hiçe sa-
yıcı uygulamaları ve denetimsizlikten kaynaklanan keyfiliği, onun
da denetime tabi olması gerektiği yönünde bir yaklaşımı beraberinde
getirmiştir. Bu aşamada, yargısal denetim bir diğer adla “anayasa yar-
gısı” devreye girmektedir.

(408) Devlet organlarının öngörülemez nitelikte faaliyetlerinin bir
üst hukuk normuyla sınırlandırılması ihtiyacı, “anayasa” adı veri-

208