Page 240 - yargi-ozel-raporu
P. 240

KARMA MODEL (Amerikan ve Kıta Avrupası modelini  birlikte içeren yaygınlaştırılmış ve mer- kezi sistem - mixed system)    Karma sistemde;    Hem yaygın bir sistem olan Amerikan  modelinden hem de merkezi bir sistem olan  Kıta Avrupası modelinin unsurları bir araya  getirilerek bir anayasallık denetimi gerçekleş-  tirilmektedir.   Karma Modelde anayasallık denetim yap-









                         Anayasaya uygunluk denetimi     Anayasa Konseyi kabul edilmiş      Anayasa Konseyi çoğunlukla      Bu Mahkeme, yasaların de-    Kanunların anayasaya uygun-  bulunabilir     Bu model çok yaygın değildir.



                 FRANSA  MODELİ  yapmak üzere mahkeme niteliği  tartışmalı olan bağımsız bir Ana- yasa Konseyi (Conseil Constituti-  onnelle) tesis edilmiştir.  ancak onaylanmamış kanunların  anayasaya uygunluğunu denetler.   önleyici nitelikli bir denetim (ex  ante denetimi)  yapmaktadır.  netimini yüksek oranda önleyici  denetim (ex ante) ve az sayıda da  olsa (özellikle seçim ko








           AVRUPA MODELLERİ (Anayasaya uygunluk denetiminin Anayasa Mahkemesi veya başka belli bir kurum aracılığıyla gerçekleş- tiren merkezi sistem – concentrated system)  İNGİLTERE  MODELİ    Kanunların anayasaya  uygunluk denetimini yapmak  üzere bağımsız bir Anayasa   Mahkemesi tesis edilme-  miştir.    Bu model Amerikan   bir   Modeli veya Kıta Avrupası   Modeli olarak da tar











                 KITA AVRUPASI (Avusturya -Almanya) MODELİ    Avrupa ülkelerinin çoğunda benimsenen mo-  del budur.   Anayasa Mahkemesi, Hans Kelsen’nin 1920  yılındaki normlar hiyerarşisi teorisine göre ka- nunların üst norma aykırılık taşıması halinde   sağlayarak   iptalini   tamamen   veya   kısmen  nevi “negatif yasa koyucu” olarak faaliyet gerçek-  leştirmektedir.   Kanunları













             AMERİKAN MODELİ (Anayasaya uygunluk denetiminin yay- gınlaştırıldığı merkezi olmayan sistem   –diffuse system)    Bağımsız bir Anayasa Mahkemesi yoktur.    Her mahkeme, hukuki normları,  ana- yasaya uygun olup olmadıkları açısından  denetleme yetkisini haizdir.     Anayasanın  yorumlanması  ile  hukuki  eylem ve hukuki tasarrufların anayasallığı  hususunda son söz ise





                        Bu sistemde;
                                          ABD’dir.


                                 Tablo-5: Anayasallık Denetim Modelleri   (ABD,    HOLLANDA

                                                                         213
   235   236   237   238   239   240   241   242   243   244   245