Page 461 - yargi-ozel-raporu

AVUKATLIK MÜESSESESİ

1. Avukatlık Müessesesi
(948) Avukatlık mesleğinin geçmişi Mısırlılar ve Yunanlılara kadar
çok eski tarihlere dayanmakta olup, Eski Roma’da avukatlık yapan
mümtaz kişilere “advo-catus” (ayrıcalıklı ve güzel konuşan) adı veril-
miş ve avukat kelimesi bu Latince kelimeden doğmuştur.
(949) Reform hareketleri ile birlikte İngiltere, Fransa ve Germen
ülkelerinde gelişme gösteren avukatlık müessesesi özellikle Fransız
İhtilalinden sonra en yüksek aşamaya ulaşmıştır.

(950) Osmanlı Devletinde Tanzimat öncesi avukatlık hizmetleri ar-
zuhalciler tarafından yerine getirilmekte olup bu görev, savunmadan
çok usule ilişkin konularda yapılmaktaydı. Mesleğin ilk nizamna-
mesi 1176-1178 (1660-1662) tarihinde çıkarılmıştır. Nizamname;
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
arzuhalcilerde bulunması gereken özellikler ve koşulların neler oldu-
ğu, arzuhalcilik yapmak isteyen kişilerin arzuhalci başından izin alıp,
onun denetimi altında çalışması gibi hususları kapsamaktaydı. Şeri
mahkemelerde vekillerin vasıf ve koşullarının belirlendiği “kitab-ül
vekale” adlı kitapta bu şartlar gösterilmekteydi.

(951) Ülkemizde Tanzimat dönemine kadar avukatlık mesleği geliş-
memiş olup, vekâlet işleri dava vekilleri tarafından yerine getirildi-
ğinden baro kurulamamıştır.

(952) Yabancı uyruklu kişiler tarafından 1870 yılında İstanbul’da ilk
kez baro kurulmuş ve 1908 yılına kadar devam etmiştir. İlk Osmanlı
Barosu 1878 yılında İstanbul’da 62 üye ile kurulmuştur. 1908 yılın-
da dava vekili yetiştiren “hukuk ve nüvvap okulu” adı altında mezun
olan kişiler arasından yapılan sınav sonrasında başarılı olan kişilere
ruhsatname verilerek baroya kaydolmalarına izin verilmiştir.

434