Page 246 - 2017-yıllık-rapor-SON-PDF

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

6.9.1.1.5 Mahalli İdarelere İlişkin Bilgi Edinme Başvuruları

Mahalli idarelerle ilgili başvurularda ise, bilgi edinme hakkı kapsamında imar
mevzuatına ilişkin belge taleplerinin, ancak ücreti mukabilinde karşılanabileceği
hususu başvurunun konusunu oluşturmaktadır. Bu konuda verilen Tavsiye Kararımızda
da belirtildiği üzere, idarenin sunduğu çeşitli hizmetler karşılığında bedel talep etme
yetkisinin bulunduğu, söz konusu bedelin kanun koyucunun takdiriyle vergi, resim
ve harç şeklinde özel kanunlarla düzenlenebildiği ya da ücret/tarife şeklinde mahalli
idare birimlerinin meclisleri tarafından tarifelendirilebildiği bilinmektedir. Nitekim,
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 97 nci maddesi, harç veya katılma payına
konu edilmeyen hizmetler karşılığında, tüm belediyelere ücret alabilme imkânını
tanımaktadır. Belediye meclislerinin düzenleyecekleri tarifelerle belirlenecek bu
ücretlerin, ilgilisinin isteğine bağlı bir hizmete binaen öngörülmesi ve belediyelerin
tekel olarak yürüttükleri faaliyetlere ilişkin olmaması gerekmektedir. Bu kapsamdaki
işlerin, ücrete tabi işler kapsamında belediye meclislerince tarifelendirilmesi
81
mümkündür. Bu bakımdan, isteğe bağlı olmayan ve yürütülmesi başka kurum-
kuruluşlara bırakılmayan belge düzenleme işinin, 2464 sayılı Kanunun anılan hükmü
bağlamında değerlendirilmesi ve ücret tarifesine konu edilmesi mümkün değildir.
Bedelsiz surette söz konusu belgenin verilmesi gerekmektedir. Fakat bu noktada, imar
mevzuatına dair belgelerin, ilgilisinin isteğine bağlı bir hizmete binaen öngörülmesi
gerekçesi ile 4982 sayılı Kanun kapsamında ücretsiz verilmesi konusunda tereddüt
bulunmaktadır. Bu bağlamda 2464 sayılı Kanunun söz konusu 97 nci maddesinin,
ülkemizde bilgi edinme hakkının anayasal ve yasal dayanağa kavuştuğu tarihten çok
zaman önce yürürlüğe girdiği hususu dikkate alınmalıdır.
Diğer bazı başvurularda ise, bilgi edinme hakkı kapsamında kamu idarelerinin
başvuranların geçmiş döneme dair belge taleplerini arşiv sisteminden kaynaklanan
sebeplerle yerine getirememesi şikâyet başvurusunun konusunu oluşturmaktadır.
Bu durumun, 28/9/1988 tarih ve 3473 sayılı Muhafazasına Lüzum Kalmayan
Evrak ve Malzemenin Yok Edilmesi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin
Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun ile bu Kanuna istinaden çıkarılan ve
16/05/1988 tarih ve 19816 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
Devlet Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmelik hükümleri açısından önemli bir
hukuk kuralı ihlaline yol açabileceği değerlendirilmektedir. Konuyla ilgili bir
başvuru, bilgi edinme başvurusuna konu evrakın idare tarafından usulüne uygun
şekilde muhafazasının yapılmadığının görülmesi üzerine, gelen ve giden evrak kayıt
defterleri üzerinden gerekli araştırma yapılarak, söz konusu yazının ilgili idarece
düzenlenmiş olup olmadığı, ilgili tarih ve sayıyla kayıtlı başvurana muhatap bir resmi
yazının giden evrak defterinde işlenip işlenmediği bilgisinin temini sureti ile çözüme
kavuşturulmuştur.

81 2017/2084 şikâyet numaralı başvuru için verilen 25/08/2017 tarihli Tavsiye Kararı

246 2017 YILLIK RAPOR