Page 354 - 2017-yıllık-rapor-SON-PDF

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

7.1 ADALETE KOLAY, HIZLI ERİŞİM İLE DOSTANE ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ

7.1.1 Adalete Kolay Erişim

Kamu yönetiminin Dünyada ve ülkemizdeki değişme ve gelişmelere paralel olarak
yeniden yapılandırılması ihtiyacı, her geçen gün artarak devam etmektedir. Bu
nedenle, kamu hizmetleriyle ilgili Devlet görevlerinin yeniden değerlendirilmesi ve
halkın idareden kaynaklanan şikâyetlerini en aza indirecek bir yönetim anlayışının
yerleştirilmesi zorunluluk arz etmektedir.

Yönetim-birey ilişkilerinde karşılaşılan uyuşmazlıkların etkin ve hızlı bir şekilde
çözümü amacıyla; yargının katı işleyiş kurallarına bağlı oluşu ve zaman alıcı işlemesi
gerçeği karşısında, yönetimi yargı dışında denetleyen ama yönetime de bağlı olmayan
bir denetim sistemi ihtiyacı ortaya çıkmıştır.

İdarenin denetiminde klasik yöntemler olarak kabul edilen, idarenin idari makamlarca
denetimi (idari denetim), yasama organınca yapılan denetim (siyasal denetimi),
yargı organları tarafından yapılan (yargı denetimi) ve kamuoyu denetimi gibi
denetim mekanizmaları, etkili ve sağlıklı denetim yapılmasında yetersiz kalmaktadır.
Günümüzde idarenin denetiminde, geleneksel denetim mekanizmalarının
eksikliklerini gidermek ve bireylerin haklarının daha işlevsel bir şekilde korunabilmesi
için maliyetsiz, basit, direkt, pratik, hızlı işleyiş sağlayacak kurumlar oluşturulmaya
başlanmıştır. Bu kapsamda, idare ile vatandaş arasında bir arabuluculuk görevi
bulunan Ombudsman, diğer denetim usullerinin eksikliklerini tamamlayıcı bir rol
de üstlenmektedir.
Aslında Kamu Denetçiliği Kurumu, yaygın adıyla “Ombudsmanlık” müessesesinin,
faaliyete geçmesi Ülkemizin kökleriyle kucaklaşmasından başka bir şey değildir.
Zira Ombudsmanlık, Osmanlı İmparatorluğundan çıkmış ve Avrupa’ya yayılmış bir
uygulama olma niteliğine haizdir. Günümüzde adalete ulaşmaya çalışan tarafların,
uyuşmazlıklarının çözümünde, aşırı yoğun çalışan hâkimler, savcılar, avukatlar ve
mahkeme teşkilatıyla karşılaşması, uyuşmazlığının çözümü için mahkemelere bedel
ödemesi ve ödenen bedellerin giderek artması; ayrıca yargılama sürecinin çok uzun
yıllara sirayet etmesi ve bu bağlamda adalete ulaşmada yaşanan gecikme; adalete
güven noktasında bazı olumsuzlukları da beraberinde getirebilmektedir.

Adli makamlara başvuru, hukuki bilgiye ulaşma ya da dava açma süreçlerinde
zaman darlığı ve ekonomik kaygılar ya da genel olarak yoksulluk, eğitim ve gündelik
hayata katılımda deneyimlenen eşitsizlik, kişilerin adalete kolay erişimini olumsuz
etkileyebilmektedir. Benzer şekilde bazı dezavantajlı grupların da adalete erişim
konusunda ek zorluklar yaşaması mümkündür. Bir başka değişle yaşlı, engelli, kadın

354 2017 YILLIK RAPOR