Page 433 - 2019 Yıllık Rapor web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Başvuru hakkında yapılan inceleme neticesinde, 2942 sayılı Kanunun 8 ve 11 inci
maddelerinde satın alma usulünün ve kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkin esasların
düzenlendiği; aynı mevki, konum ve ekonomik değerdeki taşınmazlar için mahkemece
görevlendirilen bilirkişilerin Kanunun 11 inci maddesi çerçevesinde hazırladıkları
raporların idare tarafından dikkate alınmasının hakkaniyet gereği olduğu; ayrıca
Merkez Bankası verileri ile ulaşılan “enflasyon karşısında uğranılan değer kaybı”nın
kamulaştırma bedeline yansıtılmaksızın yeniden başvurana önerilmesinin, Anayasanın
46 ncı maddesinde belirtilen taşınmazın “gerçek karşılığı”nın ödenmesi suretiyle
kamulaştırılabileceğini öngören güvence ölçütüne aykırılık teşkil edeceği kanaatine
ulaşılmıştır. Öte yandan, kamulaştırılan taşınmazın enflasyon sonucu değerinde
meydana gelen aşınma gözetildiğinde, idarenin piyasa değerinden daha düşük bir
bedeli teklif etmesini haklı gösterecek kamu yararına yönelik meşru bir amaç da tespit
edilememiştir.
Başvuranın iddiaları, ilgili idarenin açıklamaları, konuyla ilgili mevzuat hükümleri,
yargı kararları ve dosya kapsamındaki bilgi-belgeler birlikte değerlendirildiğinde;
bedelin ödenmesinde gecikme yaşandığı durumlarda hissedilir bir değer kaybına
neden olan unsurların dikkate alınmasının, Anayasanın 46 ncı maddesinde öngörülen
“gerçek karşılık” ölçütünün bir gereği olduğunun tespitine ve kamulaştırma bedelinin
benzer mevki, konum ve ekonomik değerdeki taşınmazlar için mahkeme bilirkişi
heyetince belirlenen emsal değerler dikkate alınarak ve enflasyon farkı gözetilerek
rayiç bedel üzerinden yeniden belirlenip, satın alma tutanaklarının güncellenmek
suretiyle başvuranın pazarlık görüşmesine davet edilmesi hususunda Karayolları Genel
Müdürlüğü ile Karayolları Genel Müdürlüğü 14. Bölge Müdürlüğüne Tavsiyede
Bulunulmasına 245 karar verilmiştir.
8.13.1.3. Kamu Yararı Kararı Alınan Taşınmaz Hakkında Kamulaştırma
İşlemlerine Devam Edilmemesi

Başvuran, Kars ili, Sarıkamış ilçesi, Kara Kurt nahiyesinde, Aras Nehri üzerinde
yapılmakta olan Kara Kurt Barajı havzasında kalan, Erzurum/Horasan ilçesine bağlı
Pir Ali köyünde istimlak kapsamındaki topraklarının dekarına düşük bedel verilmesi
nedeniyle yapılan görüşmede söz konusu bedeli kabul etmediklerini ve mahkemeye
vermek istediklerini ancak kanunda dava açma yetkisinin sadece yüklenici firmaya
verilerek vatandaşın mahkemeye başvurmasının engellendiğini, uzlaşmaya varılmadığı
halde ilgili firmanın her türlü zorluğu çıkararak, yasal süreye uymayarak, yatırması
gereken mahkeme harçlarını yatırmayarak ve insanların fakirliği ve çaresizliğinden
de faydalanarak yok pahasına toprakları almaya çalıştığını, 19/02/2018 tarihinde
uzlaşmazlık zaptı tutulduğu halde Milli Emlak Muhakemat Birimine yatırması gereken
mahkeme harçlarını yatırmayarak hukukun tecelli etmesini önlediğini ve 7 aydır
açması gereken davayı açmayarak mağduriyetine neden olduğunu belirterek, ivedilikle

245 2018/15116 numaralı başvuru hakkında verilen 18/04/2019 tarihli Tavsiye Kararı

432 2019 YILLIK RAPOR