Page 163 - 2021 Yıllık Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

7.1.1.2 Çocuk Ceza İnfaz Kurumlarının Yaşam Koşullarına Yönelik Talepler

Öte yandan, KDK’ya, çocuk ceza infaz kurumlarının yaşam koşullarıyla ilgili de
başvurular gelmektedir. Bu çerçevede, barındırılan çocuk tutuklu ve hükümlülerin
kullanabilmeleri için kendilerine çamaşır ve kurutma makinesi tahsis edilmediği, bu
durumda çocukların çamaşırlarını elde yıkayarak, çamaşır ipi ile kurutmak zorunda
kaldıkları, çamaşırların kapalı ortamda kurutulması neticesinde meydana gelen nemin
sağlığa zararlı bir ortama sebebiyet verdiği, ayrıca çamaşır ipi kullanımının güvenlik riski
de oluşturduğu gibi iddialarla başvuru yapılarak; çocukların barındırıldığı kurumlarda
kullanımlarına çamaşır ve kurutma makinesi tahsis edilmesi talep edilmiştir. 7
BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 37’nci maddesinin b fıkrasında; “ Hiçbir çocuk
yasadışı ya da keyfi biçimde özgürlüğünden yoksun bırakılmayacaktır. Bir çocuğun
tutuklanması, alıkonulması veya hapsi yasa gereği olacak ve ancak en son başvurulacak
bir önlem olarak düşünülüp, uygun olabilecek en kısa süre ile sınırlı tutulacaktır.”, aynı
maddenin c fıkrası; “Özgürlüğünden yoksun bırakılan her çocuğa insancıl biçimde ve
insan kişiliğinin özünde bulunan saygınlık ve kendi yaşındaki kişilerin gereksinimleri göz
önünde tutularak davranılacaktır.” düzenlemelerini içermektedir. Sözleşme’nin 2’nci
maddesinde taraf devletlerin, sözleşmede yazılı hükümleri yetkileri altında bulunan her
çocuğa, herhangi bir ayrım gözetmeden, uygulamak zorunda oldukları düzenlenmiştir.
Sözleşme uyarınca kamusal ya da özel yardım kuruluşları, mahkemeler ve idari
makamlar çocukları ilgilendiren tüm kararlarında onların yararına hareket etmek
durumundadırlar.
Çocuklar hakkındaki cezaların ve güvenlik tedbirlerinin infazı 13.12.2004 tarihli
ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun uyarınca
yapılmaktadır.

Çocuk Hakları Sözleşmesi, suça sürüklenen çocukların “kurumda bakım” seçeneklerine
alternatif bir dizi başkaca tedbirin devreye sokulmasını, tüm bu tedbirlerde çocukların
içinde bulunduğu şartların göz önünde bulundurulmasını, işledikleri suçla orantılı bir
şekilde her çocuğa insancıl biçimde, saygıyla ve her türlü zarardan korunmasını sağlayacak
şekilde davranılmasını, bu çocukların hakkı olan eğitim, sağlık ve bakım hizmetlerinin
gerektiği gibi temin edilmesini öngörmektedir. Bu bağlamda bakıldığında, çocukların
incinebilirlikleri göz önünde bulundurularak, onların fiziki ve zihinsel bütünlüklerinin
koruması ve esenliklerinin sağlaması devletin temel sorumluluklarındandır. Bu
çocukların bireysel ihtiyaçlarını karşılayacak ve kapatılma nedenlerine uygun çeşitli
hizmetler olmalıdır. Tutulu bulunan çocukların uygun eğitim, sağlık, bakım ve boş
zaman aktivitelerinden faydalanmalarını sağlayacak düzenlemeler olmalıdır. 8
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un “Hükümlünün
barındırılması ve yatırılması” başlıklı 63’üncü maddesinin 4’üncü fıkrasında; “Oda
ve kısımlarda iklim koşulları göz önüne alınarak yeterli yer, ışık, ısınma, havalandırma

7 2021/2712 numaralı başvuru hakkında verilen 03.08.2021 tarihli Tavsiye Kararı
8 “Çocuklar ve Çocuk Adalet Sistemi: İyileştirmeye Yönelik Önerler”, Thomas Hammerberg, Avrupa
Konseyi İnsan Hakları Komiserliği, Strasbourg,1 9 Haziran2009,s.17-19.

162 2021 YILLIK RAPOR