Page 165 - 2021 Yıllık Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

7.1.1.3 Ceza İnfaz Kurumlarında Barındırılan Tutuklu ve Hükümlülerin
Süreli veya Süresiz Yayınlara Erişimi
Diğer yandan, tutuklu ve hükümlülerin süreli veya süresiz yayınlara ulaşabilmesi,
bilgi ve kanaatlere ulaşma özgürlüğünün somut yansıması olarak ifade özgürlüğünün
koruması altında olup, bu kapsamda ceza infaz kurumlarında tutuklu ya da hükümlü
olarak bulunan başvuranlara gönderilen süreli yayın şeklindeki yazılı dokümanların
onlara verilmemesinin haber veya fikir alma özgürlüğüne, dolayısıyla ifade özgürlüğüne
yönelik bir müdahale olduğu kabul edilmiştir. 10

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi birçok kararında, hukuka uygun bir şekilde
tutuklu bulundurulan kimselerin, özgürlük hakkı dışında Sözleşme ile güvence altına
alınmış olan bütün temel hak ve özgürlüklerinden faydalanmaya devam ettiklerini
11
vurgulamıştır. AİHM, hükümlü ve tutukluların ifade özgürlüğünün de Sözleşme
12
kapsamında koruma altında olduğunu belirtmiştir. AİHM ayrıca, hükümlü ve
tutukluların ifade özgürlüğünün bilgi ve kanaatlere ulaşma özgürlüğünü de içerdiğini
vurgulamıştır. AİHM'e göre bir gazetenin bazı sayılarının ceza infaz kurumu idaresince
hükümlü ve tutuklulara verilmemesi bilgi ve kanaatlere ulaşma özgürlüğüne yapılan bir
13
müdahaledir.
Mahpusların süreli ve süresiz yayınlara ulaşma yollarından birini teşkil eden “kargo
yoluyla ya da ziyaretçiler tarafından” temin edilmesi Bakanlık tarafından kısıtlanmışsa
da, burada önemli olan husus mahpusun bilgiye ulaşmasıdır. Bilgiye ulaşma yollarından
biri kapatıldığı takdirde, özellikle kütüphane kaynağı ve mahpus tarafından ücreti
ödenerek kurumca satın alma yolunun güçlendirilmesi gerekmektedir. Nitekim süreli
ve süresiz yayınlar asla ve asla ikamesi olmayan eşyalardan olup, birebir aynı eserin
temin edilmesi gerekmektedir. Her ne kadar idare, kurumun dergi taleplerini karşılayan
bayide bahsi geçen dergilerin bulunmaması nedeniyle dergi talebinin karşılanamadığı
yönündeki gerekçe öne sürse de bu durum mahpusların bilgiye erişme yani ifade
özgürlüğünü zedelemektedir. Bu sebeplerle, ifade özgürlüğü kapsamında kalan bilgi ve
kanaatlere ulaşma özgürlüğünü teminen, talep edilen süreli ve süresiz yayınların ceza
infaz kurumu tarafından temin edilmesi gerektiği KDK tarafından değerlendirilmiştir. 14
7.1.1.4 Cezaevi Nakil Talepleri

Ceza infaz kurumlarında barındırılan tutuklu ve hükümlülerin nakil talepleri 5275
sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 53-58 maddeleri,
Adalet Bakanlığının 05.06.2015 tarihinde kabul edilerek yürürlüğe konulan 167 sayılı
Ceza İnfaz Kurumlarının Tahsisi, Nakil İşlemleri ve Diğer Hükümler konulu Genelge
10 AYM, B. No: 2016/12936, 27/3/2019, § 28-29.
11 Velev v. Bulgaristan, Başvuru No: 16032/07, § 30; Hirst v. Birleşik Krallık (No. 2), B. No. 74025/01,
§ 69; Arslan/Bingöl v. Türkiye, B. No. 47121/06, 13988/07 ve 34750/07, § 55 .
12 Yankov v. Bulgaristan, B. No: 39084/97, 11/12/2003, § 126-145; Tapkan ve diğerleri v. Türkiye, B.
No: 66400/01, 20/9/2007, § 68; Mesut Yurtsever ve diğerleri v. Türkiye, B. No: 14946/08, 20/1/2015,
§§ 101.
13 Mesut Yurtsever ve diğerleri v. Türkiye, B. No: 14946/08, 20/01/2015, § 101 ve 102.
14 2020/93756 numaralı başvuru hakkında verilen 09.02.2021 tarihli Tavsiye Kararı.

164 2021 YILLIK RAPOR