Page 166 - 2021 Yıllık Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

hükümleri, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin Üye Devletlere Avrupa Cezaevi
Kuralları Hakkında Tavsiye Kararları, Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 9 Aralık
1988 tarihli ve 43/173 sayılı kararıyla kabul edilen, “Herhangi Bir Şekilde Tutulan veya
Hapsedilen Kişilerin Korunmasına İlişkin Prensipler Bütünü”nün “Aile mensupları ve
dış dünya ile iletişim kurma hakkı” başlıklı 19’uncu maddesi ve Avrupa İnsan Hakları
Sözleşmesi’nin “Özel ve aile hayatına saygı hakkı” başlıklı 8’inci maddesi kapsamında
değerlendirilmektedir.

Tutuklu ve hükümlülerce yapılan başvuruların önemli bir kısmını, ailelerine yakın bir
ceza infaz kurumuna nakil talepleri oluşturmaktadır. Nakil taleplerinin reddedilmesi
durumunda, idare tarafından öne sürülen temel gerekçe ceza infaz kurumlarında
yaşanan kapasite aşımı sorunudur. Nakil taleplerinin karşılanmasında ilgili kişilerin aile
ve özel hayatına saygı hakkı ile diğer tutuklu ve hükümlülerin hakları arasında adil bir
denge sağlanması gereklidir. Bu bağlamda diğer tüm tutuklu ve hükümlülerin haklarına
müdahale yaratması nedeniyle kapasite aşımı sorunu, nakil taleplerinin reddedilmesinde
haklı bir gerekçe teşkil edebilecektir.
Öte yandan, ceza infaz kurumlarında bulunan tutuklu ve hükümlülerin; aile birliği,
eğitim ve benzeri sebeplere bağlı olarak başka bir ceza infaz kurumuna nakil talepleri de
yoğun bir şekilde KDK’ya gelmektedir.
7.1.1.4.1 Aile Birliği Nedenine Bağlı Nakil Talepleri

KDK’ya gelen cezaevi nakil talepleri ağırlıklı olarak, aile birliği nedenine bağlı nakil
taleplerinden oluşmaktadır. Nakil taleplerinin karşılanmasına ilişkin idarenin gerekçesi
ise kapasitenin üstünde mahkum barındırılmasından kaynaklı ceza infaz kurumlarındaki
doluluk oranları şeklinde olmaktadır.
KDK, bu tür başvurularla ilgili olarak; hükümlülerin ailelerine yakın ceza infaz
kurumunda barındırılmaları, ceza infaz kurumlarının kapasitesi ve hükümlülerin
yerleştirilmelerinde dikkat edilmesi gereken diğer hususlar nedeniyle maddi olarak
her zaman uygun olmaması, aileye yakın talep edilen ceza infaz kurumlarının ise
kapasitesinin oldukça dolu olduğu hususları göz önünde bulundurulduğunda, idarenin
bu yöndeki gerekçesi makul karşılanmaktadır.

Ancak, ceza infaz kurumlarının kapasite durumu sürekli değişiklik gösterebildiğinden,
nakil koşulları taşınması kaydıyla (disiplin cezası almamış olması ya da kaldırılmış
olması, nakil giderlerini peşin ödemeyi kabul etmeleri gibi) nakil talep edilen ceza
infaz kurumlarının halihazırda kapasitelerinin üzerinde dolu olması nedeni ile nakli
sağlanamamış olsa da Covid-19 salgını kapsamında alınan tedbirlerin kaldırılmasını
takiben, nakil koşulları taşınması kaydıyla, nakil talep edilen kurumlarda boşalma
olması yahut aileye daha yakın illerde duruma uygun ve kapasitesi müsait kurumların
bulunması durumunda nakil taleplerinin idarece yeniden değerlendirilmesi yönünde
Adalet Bakanlığına tavsiyelerde bulunulmaktadır. 15
15 2021/11687 numaralı başvuru hakkında verilen 20.09.2021 tarihli Kısmen Tavsiye Kısmen Ret Kara-
rı, 2021/10600 numaralı başvuru hakkında verilen 02.11.2021 tarihli Kısmen Tavsiye Kısmen Ret Kararı,
2021/10353 numaralı başvuru hakkında verilen 10.11.2021 tarihli Kısmen Tavsiye Kısmen Ret Kararı.

2021 YILLIK RAPOR 165