Page 205 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

düzenlenmesinde, Kuruma bildiriminde ya da tevkif edilen tutarın ödenmesinde
yükümlülüğü ya da sorumluluğu bulunduğuna dair herhangi bir düzenlemeye ise yer
verilmemiştir. Diğer yandan tevkifat kapsamındaki çiftçilerin sigortalılıkları, tevkifat
kesintisinin yapıldığını gösteren belgeleri de eklemek suretiyle Kuruma yazılı talepte
bulunmaları halinde, kesinti tutarının Kurum hesaplarına intikal etmesi şartıyla, kesinti
yapılan tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılmaktadır.

Sigortalılığın başlangıcı için kesinti tutarının Kurum hesaplarına intikal ettirilmesi
şartı idare ile sigortalılar arasındaki uyuşmazlıkların ağırlıklı sebebidir. Bununla birlikte
tevkifat listelerinde yer alan bilgilerdeki noksanlık ya da hatalar nedeniyle ilgililerin
sigorta kaydının yapılmaması da önde gelen uyuşmazlık sebeplerinden biridir. Tevkifat
listelerindeki kayıtlara yönelik bir tereddüt ortaya çıkması halinde söz konusu kayıtlara
dayanarak sigortalılık talebinde bulunan sigortalıların durumu idarece yapılan inceleme
ve denetim faaliyeti sonucuna göre belirlenmektedir.

Sigortalılığa ilişkin her türlü denetim faaliyetine yönelik olarak 5510 sayılı Kanun’un
59’uncu maddesi Sosyal Güvenlik Kurumunun denetimle görevli personeline geniş
imkânlar tanımıştır. Görevleri sırasında tespit ettikleri olay ve işlemleri yemin hariç
her türlü delile dayandırabilmeleri, 4857 sayılı İş Kanunu’nda belirtilen denetim, teftiş
ve kontrol yetkisini haiz olmaları, işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri, tasfiye ve iflas
idaresinin memurları ve işle ilgili gerçek ve tüzel kişilerin denetmenlere bilgi vermek
üzere çağrıldıkları zaman gelmek, gerekli olan defter, belge ve delilleri getirip göstermek
ve vermek, görevlerini yapmak için her türlü kolaylığı sağlamak ve bu yoldaki isteklerini
geciktirmeksizin yerine getirmekle yükümlü kılınmaları, ayrıca tüm kamu görevlerinin
de gerekli kolaylığı göstermekle yükümlü kılınmaları bu yetki ve imkânlar arasındadır.

Bu çerçevede Kurumumuza yapılan bir başvuruda başvuran, 1994 tarihli tevkifat
listesinde kendisinin adı, soyadı ve yerleşim yeri bilgisi yer almasına rağmen idarece
yapılan denetimde aynı yerde aynı ad ve soyadlı bir kişi daha bulunduğu, listeyi
düzenleyen ilgili komisyoncunun ifadesinin alınmadığı ve başvuranca makbuz
asıllarını sunulmadığı gerekçe gösterilerek tevkifat listesine istinaden sigortalılığının
başlatılmadığını, bu karar üzerine idareye yaptığı itirazda tevkifat listesindeki aynı
ad ve soyadlı kişinin kendi dedesi olduğunu, tevkifatın yapıldığı tarihte dedesinin 88
yaşında olup zorunlu tevkifat uygulamasına tabi olmadığını, komisyoncunun açık
iletişim bilgilerini idareyle paylaşmasına rağmen ifadesinin alınmadığını, 25 yıl önceye
ait makbuz asıllarının kendisinden istenmesinin hayatın olağan akışı ile örtüşmeyip
hakkaniyetsiz olduğunu belirtmesine rağmen itirazının dikkate alınmadığını ifade etmiş
ve idarenin denetim faaliyetine ve bunun sonucunda yapılan işleme itiraz etmiştir.

Kurumumuzca yapılan incelemede başvuranın denetim raporuna yönelik her bir
itirazının raporda değerlendirmeye konu edilmeyen somut hususlara yöneldiği, iddia ve
taleplere yönelik olarak meselenin çözümüne katkısı olacak nitelikte bilgi ve belgelerin
idarenin bilgisine sunulduğu ancak başvuranın itiraza konu dilekçesindeki hususların

204 2022 YILLIK RAPOR