Page 370 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

7.9.3 Yaşlı Haklarının Değerlendirilmesi

Ulusal ve uluslararası çalışmalarda genellikle DSÖ’nün referansı olan 65 yaş ve sonrası
kişiler “yaşlı” olarak tanımlanmıştır. Yaşlanma insan hayatında kaçınılmaz bir evredir ve
bu evrede diğer dönemlere göre farklı sorunların ortaya çıkması ya da artış göstermesi
aşikârdır. Yaşamın bu dönemde bireylerin yaşam kaliteleri oldukça etkilemekte birtakım
kişi, kurum ya da kuruluşlara ihtiyaç duymasına sebep olmaktadır.

Bugün 65 yaş ve üstü nüfus 20. yüzyılın başına oranla 10 kat daha fazladır. Dünyada
ve Türkiye’de 65 yaş ve üstü nüfus, diğer tüm yaş gruplarından daha hızlı artmakta,
Birleşmiş Milletler verilerine göre 2050’de dünya genelinde her altı kişiden birinin
65 yaşın üzerinde olacağı tahmin edilmektedir. (United Nations, 2019) Türkiye’de de
yaşlı nüfusu son beş yılda %24,0 artarak 2021 yılında toplam nüfus içerisindeki oranı
%9,7’ye ulaşmıştır. Nüfus projeksiyonlarına göre Türkiye’de yaşlı nüfus oranının 2025
yılında %11,0, 2030 yılında %12,9, 2040 yılında %16,3, 2060 yılında %22,6 ve 2080
yılında %25,6 olacağı tahmin edilmektedir. (TÜİK, 2021)
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının Ağustos 2022 Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni
verilerine göre; 31 Aralık 2021 tarihi itibarıyla Türkiye nüfusunun 84 milyon 680 bin
273 kişi olduğu, 65 ve daha yukarı yaştaki nüfusun toplam nüfusa oranının %9,7
olduğu ve toplam nüfus içindeki yaşlı nüfus oranının 1935’ten günümüze kadar
yaklaşık 2,5 kat arttığı belirtilmiştir. Ulusal Engelli Veri Sistemine kayıtlı ve hayatta
olan engelli sayısının ise; 1.414.643’ü erkek, 1.097.307’si kadın olmak üzere toplam
2.511.950 kişi olup, bunlardan ağır engellilerin sayısı 775.012 kişi olarak belirtilmiştir.
Yine Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının verilerine göre anılan Bakanlığa bağlı
“huzurevlerinde” bakılan yaşlı sayısının 2022 yılı Temmuz ayı itibarıyla 13.500,
2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu kapsamında yapılan “evde bakım yardımı”
ödemelerinden yararlanan yaşlı sayısının yaklaşık 150 bin olduğu açıklanmıştır.

2022 sayılı Kanun kapsamında aylık alan yaşlı sayısı ise 2021 yılında yaklaşık 821 bin
civarında olup, bahse konu yaşlılık aylığı; sosyal güvencesi olmayan ve aylık bağlanacak
kişinin kendisi ve eşi dikkate alınmak suretiyle kişi başına düşen aylık geliri net asgari
ücretin 1/3’ünden az olan 65 yaş üstü vatandaşlarımıza yapılan yardımlar olarak
tanımlanmaktadır. 65 yaş üstü kişiler ile bu kişilerin vasisi veya vekili SYD Vakıflarına
TC Kimlik Kartı ile başvuru yapabilmektedir.

7.9.3.1 2022 Sayılı Kanun Kapsamında Yaşlılık Aylığı

Bu kapsamda 67 yaşında yeşil kart sahibi olan başvurucu, hiçbir geliri olmadığını,
çalışmadığını, e-devlet sistemi üzerinden 03.03.2022 tarihinde ilgili SYD Vakfına
2022 sayılı Kanun kapsamında ödenen yaşlılık aylığı ile doğalgaz yardımı için
başvurduğunu, eşinin de %86 oranında engelli olduğunu, aynı şekilde eşi için de
ilgili Vakfa başvurduğunu, ancak başvurularının şartları tutmasına rağmen kendisine

2022 YILLIK RAPOR 369