Page 44 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

pazarlama ilişkileri, artık insan hakları ve doğal çevrenin korunması hedeflerine uygun
olarak denetim ihtiyacı duyulan hassas konular niteliğine bürünmüştür. Böylelikle,
salt iktisadi büyümenin değil; iklim değişikliğine yol açan etkenler açısından çevrenin
korunması, sosyal güvenceye uygun kayıtlı istihdam ve insanca gelir hakkı ile çerçevelenmiş
sürdürülebilir bir büyümenin temini önem kazanmıştır.
“Sağlıklı çevre ve temiz suya erişim”, “temel gıdaya erişim, “konut hakkı”, “evlenme
hakkı”, “tüketici hakları”, “sosyal güvence hakkı”, “kişisel verilerin korunması hakkı”, yine
günümüzde mahalli idare birimlerince veya özel hukuk tüzel kişilerince yürütülen, “su”,
“elektrik”, “doğal gaz”, “telekomünikasyon”, “sigortacılık” şeklinde sadece örnek amacıyla
sıralanabilecek bu alanlardaki mal ve hizmetlerin sunumu, artık sadece özel piyasa kuralları
ile açıklanabilecek olgu olmaktan çıkmış ve her biri insanın temel bir gereksinimini
karşılamaya yönelik insanca bir yaşamın asgari koşulları haline gelmiştir. Zira sözleşmenin
bir tarafı olması da devletlerin, lisanslama, ruhsat verme, piyasayı denetleme ve haksız
rekabeti önleme yükümlülükleri bulunmaktadır.
Devletin de insan için var olduğu ya da “insanı yaşat ki devlet de yaşasın” anlayışının bir
sonucu olarak, kişilerin kamu idareleriyle yaşadığı ihtilafların en aza indirilmesinde uzlaştırıcı
bir görev üstlenen Ombudsmanlık kurumları, hukuki denetimin yanı sıra hakkaniyet
denetimi de yaparak idarenin işlem, eylem ve tutum ve davranışlarından olumsuz etkilenen
kişilerin şikâyetlerini incelemekte, araştırmakta; sonrasında da bu inceleme ve araştırmanın
sonucuna göre hak ihlallerinin önlenmesini teminen somut adımlar atmaktadır.
Zira Kamu Denetçiliği Kurumu, yargıya gitmeden önce başvurulabilen, ücretsiz, en geç
altı ay içinde karar veren, genel başvurularda talep halinde başvurucunun isminin gizli
kaldığı ve hatta Tavsiye Kararı dahi vermesine gerek kalmadan pek çok dosyada dostane
çözüm ile başvurucunun sorununun çözülmesine imkan sağlayan Anayasal bir kurumdur.
Kamu Denetçiliği Kurumu, yasasındaki özel düzenleme gereği idari yargı denetiminden
farklı olarak, idari işlem ve eylemlerin yanı sıra, idarenin tutum ve davranışlarını
denetleyebilmektedir. Böylece Kamu Denetçiliği Kurumu, yaptığı çalışmalarla bir yandan
idarenin daha iyi ve etkin denetlenmesini sağlamakta, öte yandan vatandaşların haklarını
aramalarına katkıda bulunarak insan haklarının korunmasına ve dolayısıyla hukuk devleti
ilkesinin gerçekleşmesine katkıda bulunmaktadır.
Bu anlayışla Kamu Denetçisi olarak görev yaptığım ikinci yılımda, başta insan hakları
olmak üzere, nüfus, vatandaşlık, mülteci ve sığınmacı hakları, mahalli idarelerce
yürütülen hizmetler, ulaştırma, basın ve iletişim olmak üzere görevli olduğum dört
temel farklı alana ilişkin başvurular, insanın sahip olduğu haklar ve iyi yönetim ilkeleri
ön planda tutularak detaylı bir şekilde incelenmiş ve araştırılmış, yapılan bu inceleme ve
araştırmalar neticesinde de insan hakları alanında mahkûm başvurularından, özel hayatın
gizliliği ve kişisel verilerin korunmasına, nüfus, vatandaşlık, mülteci ve sığınmacı hakları
alanında, nüfus işlemlerinden göçmen, sığınmacı ve mülteci sorunlarına, mahalli idarelerce
yürütülen hizmetler başlığı altında yer alan ve temeli mülkiyet hakkına dayanan imar işlem
ve uygulamalarından, sağlıklı çevre ve temiz suya erişim hakkını sağlayan su hizmetlerine,
ulaştırma, basın ve iletişim başlığı altında araç muayenelerinde yaşanan sorunlardan,
telekomünikasyon piyasası ile ilgili gereken denetim ve gözetim yükümlülüğünün yerine
getirilmesinin sağlanması gibi pek çok konuda kararlar tesis edilmiştir.

2022 YILLIK RAPOR 43