Page 443 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

denetimin yanı sıra hakkaniyet denetimiyle de şikâyet başvurularını inceleyen Kamu
Denetçiliği Kurumu, yerel yönetimin kendine özgü dinamiklerini gözeterek vatandaş
odaklı hizmet anlayışının mahalli idarelere yerleştirilmesi yönünde kararlar vermiş,
vermeye de devam etmektedir.

İmar planları, parselasyon işlemleri, toplu taşıma hizmetleri, yol yapımı gibi toplumun
genelini ilgilendiren konular kadar, yapı ruhsatı/yapı kullanma izni düzenleme, otopark
yeri gösterme gibi tek bir bireyi ilgilendirebilecek hususlarda da Kamu Denetçiliği
Kurumu mahalli idarelerle gerek yazılı gerekse de sözlü olarak iletişime geçmekte,
başvurulara ilişkin olarak inceleme ve araştırma yapmakta ve gerektiği hallerde mahalli
idarelere tavsiye ve önerilerde bulunmaktadır. Kamu Denetçiliği Kurumunca protokol
yapılan Türkiye Belediyeler Birliği vasıtasıyla belediye yetkililerine başvuruların
yaygınlaştığı konularda bilgilendirme yapılarak vatandaş mağduriyetinin azaltılması
için çaba gösterilmektedir. Bu noktada mahalli idarelerle kurulan bu iletişim, yapılan
inceleme ve araştırma ile verilen tavsiye ve öneriler sonucunda şikâyet sahiplerinin bu
alandaki pek çok başvurusu uzlaşı (dostane) yoluyla çözüme kavuşturulmaktadır.
Aşağıda 2022 yılında mahalli idarelerce yürütülen hizmetler konusundaki sorun
alanlarına, sorun alanı ile ilgili Kurumumuzca yapılan tespitlere ve sorun alanının
çözümü noktasında Kamu Denetçiliği Kurumunun verdiği tavsiye ve önerilere yer
verilmiştir.
7.14.1 Mülkiyet Hakkı ile Belediyelerin İmar İşlem ve Uygulamaları

Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) tarafından güvence altına alınmış
olan mülkiyet hakkıyla belediyelerin yaptığı imar işlemleri ve uygulamaları arasında
yakın bir ilişki bulunmaktadır.

Anayasa’nın 35’inci maddesinde ve AİHS’nin Ek 1 No.lu Protokolü’nün 1’inci
maddesinde düzenlenen mülkiyet hakkı ile kişiye, başkasının hakkına zarar vermemek
ve kamu yararı gibi yasaların öngördüğü sınırlamalara ve uluslararası hukukun genel
ilkelerine uygun olarak malının ve mülkünün dokunulmazlığına saygı gösterilmesini
isteme ve sahibi olduğu mal ve mülkü dilediği gibi kullanma, ürünlerinden yararlanma
ve tasarrufta bulunma hakkı verilmektedir.

Mülkiyet hakkının yasaların öngördüğü çerçevede sınırlanmasına, belediyelerin 3194
sayılı İmar Kanunu’nun 18’inci maddesi ile devamı maddeleri kapsamında yaptığı
arazi ve arsa düzenlemesi, parselasyon, ortaklandırma, yer bölümleme gibi işlem ve
uygulamaları en belirgin örnektir. Öyle ki bu işlem ve eylemler kişilerin mülkiyet
hakkını geri dönülemez şekilde kalıcı olarak etkilemektedir.

Kurumumuza geçmiş yıllarda olduğu gibi 2022 yılında da özellikle imar uygulaması
sonucunda imar planında okul, yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil alan,
ibadet yeri, karakol ve mezarlık alanı gibi alanlara ayrılan ancak yıllardır ilgili idarelerce
kamulaştırma yapılmaması ya da aynı nitelikte (trampa) yer gösterilmemesi, parsellerin

442 2022 YILLIK RAPOR