Page 499 - KDK

bakmayı tercih etmiştir. Bu davalarda Mahkeme, kişisel bilginin
toplanıp saklanması ile bireye açıklanması arasındaki denge-
nin adil olarak sağlanması gerekliliğine atıf yapmıştır. Eğer
özel kişilere ait bilginin saklanmasındaki kamusal yarar, kişi-
sel yarara ağır basmıyorsa, bu durumda kişinin bilgi talebinin
reddini 8’inci maddenin ihlali olarak yorumlamıştır. (SOYKAN,
Cavidan, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatlarında Bilgi Edinme
Hakkı: Özel Hayatın Gizliliği x İfade Özgürlüğü”, Ankara Üniversitesi Si-
yasal Bilgiler Fakültesi İnsan Hakları Merkezi Çalışma Metinleri III, s. 6 7;
Ankara, 2006, (a.g.e olarak anılacaktır)). Bu davalarda, ifade özgür-
lüğüne ve bu kapsamda bilgi edinme hakkına ilişkin 10’uncu
maddenin ihlali iddiası gündeme gelmiş olsa bile, Mahkeme
yukarıda sözü edilen Leander ve Gaskin kararlarına atıfla, Söz-
leşme’nin 10’uncu maddesinin devlete bilgi verme yönünde po-
zitif ödev yüklemediği ve bilgi alma hakkının, bilgiyi verenin
bunu gönüllü olarak yapması haline mahsus olduğu yorumunu
yaparak, 10’uncu madde kapsamında ihlal bulmamıştır.

21/2) Ancak; bilgi edinme hakkına ilişkin Avrupa insan hak-
ları sistemindeki son gelişmeler ve AİHM’in bu konudaki izle-
yen kararları, bugün bu hakkın 10’uncu madde ile ilişkilendi-
rildiğini göstermektedir. (ERDEMLİ, Mahmut ve ONUR, Tolga: “Tür-
kiye’de Özel Hayat ve Bilgi Edinme Hakkı İlişkisi: Bilgi Edinme Kurulundan
İki Adım İleri Bir Adım Geri”, Ankara Barosu Dergisi, 2014/3, s. 291 294
(a.gm. olarak anılacaktır)). Mahkeme, 10’uncu madde yönünden dev-
letin bilgi alma hakkına müdahale etmeme yönündeki negatif
yükümlülüğünü ihlal ettiği iddiası ile önüne gelen davalarda büyük
çoğunlukla ihlal bulmuştur. Örneğin 24/09/1992 tarihli Herczegfalvy-
Avusturya davasında, akıl sağlığı bozuk olan davacının, işlediği suçlar
nedeniyle hastanede gözetim altında tutulduğu zaman zarfında gaze-
te, radyo, televizyon gibi iletişim araçlarından bilgi alması engellen-
miştir. 29/10/1992 tarihli Open Door ve Dublin Well Woman İrlanda
davasında ise, İrlanda’da kürtajın yasak olması nedeniyle bu konuda
yurt dışındaki kliniklere ilişkin danışmanlık hizmeti veren firmala-
rın kapatılması sonucu bilgi almalarının engellendiği iddiasında
bulunan davacıların 10’uncu madde yönünden haklarının ihlal
edildiği kararı çıkmıştır. Yine benzer şekilde Mahkeme 29/05/1990
tarihli Autronic İsviçre davasında, kamuya açık bir fuar alanında uydu

494 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU