Page 313 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-1

D. Hakkaniyete Uygunluk Yönünden Değerlendirme ve Ge-
rekçe
63. Gerek Kamu Denetçiliği Kurumuna yapılan bireysel başvuru-
larda, gerekse şikâyet konusu kapsamında Tüm İşçi Emeklileri Dul ve
Yetimleri Derneği ve Türkiye Emeklileri Derneği ile yapılan yazışma-
larda, şikâyete konu edilen hususun temelde, "emeklilik için gerekli
olan şartlardan yaş, prim ödeme süresi ve ödenen primlerin miktarı
eşit olduğu halde, sadece farklı tarihlerde emekli olunduğu için farklı
aylık hesaplama sistemlerinden oluşan aylık farklılıkları olması, 2000
yılı öncesinde emekli olanlar için getirilen intibakın 2000 yılı sonrasın-
da emekli olanları kapsamadığından, emekliler arasında yeni bir eşit-
sizlik yaratılması, 2000 yılı sonrasında emekli olanlar için iki veya üç
ayrı karma sistem ile emekli aylıklarının hesaplanması, bu durumun
da aynı kazanç ve aynı prim ödeme gün sayısı olan emekliler arasında
yeni bir eşitsizlik doğurması" olduğu dile getirilmektedir.
64. Diğer taraftan yaşlılık aylığından yararlanma şartları, ilgili
mevzuat hükümlerinde düzenlenmiş olup bu yardımdan yararlanmak
için özetle yaş, sigortalılık süresi ve prim ödemeye ilişkin sürelerin,
kanunda belirtildiği şekliyle sağlanması zorunludur.

65. Bununla birlikte, yukarıda bahsi geçen şartların sağlanma-
sının ardından sigortalıya yaşlılık aylığı bağlanmakta ise de ödenen
prim miktarları, prim ödeme gün sayıları gibi unsurlar, yaşlılık aylı-
ğı bağlanmasının talep edildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuat
hükümlerine göre farklılaşmaktadır. Bundan dolayı da yaşlılık aylığı
her sigortalı için aynı olmamaktadır. Çünkü yıllar içerisinde katsayı ve
gösterge sistemine göre aylık hesaplaması yapıldığı gibi 2000 yılından
itibaren 4447 sayılı Kanun ile yaşlılık aylıklarının, aylık tüketici fiyat
artışlarına göre artırılması uygulamasına geçildiği görülmektedir.
66. Sosyal güvenlik hakkının en temel sonuçlarından olan gelir ve
aylığa hak kazanma olgusu, bir takım esaslara dayandırılmalı ve ilgili
mevzuat dâhilinde gerekli hesaplamalar yapılmalıdır. Bununla birlik-
te Ülkemizde, her ne kadar 01/10/2008 itibariyle 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile sosyal güvenlik uygu-
lamaları tek çatı altına alınmış olsa da gelir ve aylıkların hesabında,
anılan Kanun öncesi var olan çalışmalar nedeniyle farklı Kanunların
uygulaması halen devam etmektedir.

312 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU