Page 409 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-1

24. maddesi hükümlerine göre, kendi adına ve hesabına bağımsız çalı-
şanlardan; “gerçek ve götürü usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar, Esnaf ve
Sanatkârlar Siciline kayıtlı bulunanlar veya kanunla kurulu meslek kurulu-
şuna usulüne uygun kayıtlı bulunanlardan” gelir vergisi mükellefi olanlar,
mükellefiyetin başlangıç tarihinden, gelir vergisinden muaf olanlar ile
vergi kaydı bulunmayanlar da Esnaf ve Sanatkârlar Siciline veya ka-
nunla kurulu meslek kuruluşlarına kayıt oldukları tarihten itibaren kendi-
liğinden sigortalı sayılmışlardır. … Anılan düzenlemenin açıkça değindiği
üzere, sigortalılığın oluşumu yönünden “kendi adına ve hesabına bağımsız
çalışma” olgusunun varlığı zorunlu ve asli unsur olup, vergi dairesine, mes-
lek kuruluşuna ve Esnaf Sanatkâr Sicil Memurluğuna kayıtlı olmak; anılan
çalışmayı doğrulayan bir şekil şartından ibaret olduğu cihetle aksinin ka-
nıtlanması olanaklıdır. Diğer bir anlatımla, bu gibilerin mesleki faaliyet-
lerine son verdiklerinin kanıtlanması halinde, artık somut bir çalışmaya
dayanmayan, soyut ve sadece evrak üzerindeki oda/vergi/Esnaf Sicil Me-
murluğu kaydına itibar edilerek kişiyi sigortalı saymak, Kanunun amacına
aykırı olacağı açıktır.” ifadeleri kullanılmıştır.(Benzer yönde karar için
bkz.: Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 30/05/2011 tarihli, E.2011/4449
ve K.2011/7839 sayılı kararı)

35. Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 24/02/2011 tarih ve E.2008/11053
K.2011/2345 sayılı kararında ise; “Önemle vurgulanmalıdır ki; ilgili ver-
gi, kanunla kurulu meslek kuruluşu, esnaf ve sanatkârlar sicil memurluğu
kayıtları zorunlu sigortalılığın dayanak belgeleri niteliğinde olup, anılan
kayıtlara sahip kişiler yönünden ancak ‘(diğer) sosyal güvenlik kuruluşla-
rı kapsamı dışında kalma’ ve ‘herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı
olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışma’ olgularının birlikte
gerçekleşmesi durumunda zorunlu sigortalılık söz konusu olabilir. … Bu
açıklamalar ışığı altında inceleme konusu dava değerlendirildiğinde; önce-
likle belirtilmelidir ki, yasal olarak üç kayıttan herhangi birisine sahipliğin
yeterli görüldüğü 15/04/1992 30/07/1999 dönemi yönünden vergi ve ti-
caret sicili memurluğu kaydının varlığına dayalı olarak ve özellikle kendi
adına ve hesabına bağımsız çalışma olgusunun kanıtlanmış olması da göze-
tilerek istemin kabulü yerinde olduğu gibi, … herhangi bir işverene hizmet
akdi ile bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız olarak çalıştığı
anlaşılan davacı zorunlu sigortalı kabul edilmelidir.” açıklamalarında bu-
lunmuştur.

408 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU