Page 578 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-1

kanunun uygulanması anındaki toplum ihtiyaçlarına ve düzen-
lenmek istenen yarar ve çıkar uyuşmazlıklarına en uygun gele-
cek şekilde yorumlanmalıdır.
29. 27/9/2006 tarihli ve 5547 sayılı Kanunla onaylanması
uygun bulunan “Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı” nın 4
üncü bölümü; “Akit Taraflar, adil bir ücret hakkının etkili bir
biçimde kullanılmasını sağlamak amacıyla…özel durumlara
ilişkin istisnalar dışında, çalışanların fazla mesai karşılığında
zamlı ücret alma hakkına sahip olduklarını tanımayı…taahhüt
ederler.” hükmünü taşımaktadır.

29/1) Anayasamızda ifadesini bulan çalışma barışının gerçekleşti-
rilebilmesi ve adil çalışma koşulları ile adil ücret alma hakkının etkili
bir şekilde kullanılabilmesi amacına yönelik olarak, fazla mesai kar-
şılığında alınan zamlı ücretin de adil bir şekilde verilmesi gerektiği
değerlendirilmektedir. Kararımızın 17 nci paragrafında da belirtildiği
üzere, denizcilik sektörü diğer sektörlere göre daha tehlikeli ve zor ol-
duğu halde ve mevzuatta “asgari % 25” hükmü bulunmasına rağmen,
Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından fazla mesai ücretinin % 50
zamlı olarak ödenmemesinin “çalışma barışına” ve “adil çalışma ve üc-
ret alma hakkına” aykırı olduğu düşünülmektedir. Bu durum ise Ana-
yasamızın 2 nci maddesinde yer alan “insan haklarına saygılı hukuk
devleti” ilkesi ile bağdaşmamaktadır.
30. Gemiadamlarının fazla çalışma ücreti Deniz İş Kanunun-
da % 25 oranında artırılmak suretiyle bulunacak miktardan az
olamaz şeklinde belirlenmiş iken 4857 sayılı İş Kanunu ve Ba-
sın İş Kanununda ise fazla çalışma normal çalışma saat ücreti-
nin % 50 si oranında belirlenmiştir.

31. Yukarıda yer verilen açıklamalar doğrultusunda; Deniz İş Ka-
nununa tabi çalışanlar için fazla çalışma ücretinin % 25 zamlı olarak
ödenmesi Anayasada yer verilen hukuk devleti ve eşitlik ilkesine aykı-
rıdır. 01/07/2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Borçlar Kanu-
nunun 402 nci maddesi ile bu oranın %50’den az olamayacağı kuralı
getirilmiştir. Genel Kanun olan Yeni Borçlar Kanundaki bu hüküm ge-
miadamlarının lehine olduğundan, Deniz İş Kanununun 48 inci mad-
desi ile beraber dikkate alındığında fazla çalışma ücretinin asgari % 50
oranında ödenmesine engel bir durum bulunmamaktadır.

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 577