Page 603 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-2
P. 603
süreçte yaşamlarını sürdürmeleri adına sigortalılara belirli bir gelir gü-
vencesini sağlayan bir sigorta enstrümanıdır.
18. Yaşlılık aylığına hak kazanmak için prim ödeme gün sayısı, yaş
şartı ve sigortalılık hizmet süresinin Kanunda belirtildiği şekliyle sağ-
lanması gerekmektedir. Bununla birlikte söz konusu koşulların; ülke-
lerin demografik özellikleri, sosyo ekonomik yapıları, ülkede hâkim
olan iktisadi anlayış, yönetim biçimi vb. faktörlere bağlı olarak sıkça
değişim gösterdiği bilinmektedir. Sosyal güvenlik sisteminin dinamik
yapısı; gerek sistemin gerekse de yasal mevzuatın karmaşık bir hal al-
masına neden olmuştur.
19. 506 sayılı Kanunun tarihçesine bakıldığında sırasıyla “ortalama
yıllık kazanca” ve sigortalının gelir düzeyine göre belirlenen “göster-
geye” göre aylık bağlama sistemlerinin zaman içerisinde uygulandığı
görülmektedir.506 sayılı Kanunda aylık bağlama sistemindeki ilk kök-
lü değişiklik 29/06/1978 tarih ve 2167 sayılı Kanunla yapılarak aylık
hesaplamalarında ortalama yıllık kazanç sisteminden gösterge siste-
mine geçilmiştir ve aylık bağlama sistemi; “Gösterge x Katsayı x Aylık
Bağlama Oranı” şeklinde formüle edilmiştir.
20. 20/06/1987 Tarihinde 3395 sayılı Kanunla gerçekleştirilen
düzenlemeyle; “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, 506 sayılı Sos-
yal Sigortalar Kanun u ile 991 sayılı Kanuna göre malullük, yaşlılık
ve ölüm sigortalarından gösterge tablosunun en üst göstergesinden
aylık almakta olanlar ile aylık talebinde bulunmuş olup, henüz işlem-
leri tamamlanmamış olanlardan gösterge tablosunun en üst gösterge-
sinden aylık bağlanmaya hak kazananların Bakanlar Kurulunca tespit
edilecek Geçici gösterge tablosundaki derece ve kademelerden hangisi
üzerinden borçlanarak prim ödeyeceklerini tespit ederek altı ay içinde
kuruma yazılı olarak bildirmek, müracaat tarihini takip eden ay başın-
dan başlamak üzere her ay için 30 gün itibariyle ve 1 inci bende göre
seçeceği derece ve kademenin karşılığı göstergenin, aynı tarihte yü-
rürlükte olan katsayı ile çarpımına göre bulunacak borçlanmaya esas
matrah üzerinden % 20 oranında prim ödemek” şartı ile borçlanabile-
cekleri ifade edilmiş ve kendilerine 09/07/1987 tarihinden geçerli ol-
mak üzere 87/19994 sayılı BKK ile mevcut gösterge tablosuna eklenen
üst gösterge tablolarından borçlanmak suretiyle aylıklarını yükseltme
imkanı sağlanmıştır.
602 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU