Page 306 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-3

de düzenlenmiş değildir. Açıkça düzenlenmemiş olmasından müte-
vellit, gemi adamlarının ara dinlenme hakkına sahip olmadıkları yo-
rumuna gidilebilecekse de, bu yorum hem hukukun genel ilkelerine,
hem temel insan haklarına, hem de hakkaniyete aykırıdır. Bu hakka
sahip olunduğunun söylenmesi için herhangi bir kanun değişikliğine
de ihtiyaç olmayıp sadece insan haklarına ilişkin hükümlerin geniş yo-
rumlanması yoluyla sorun çözülebilmektedir.

48. Kaldı ki, yukarıda “mevzuat” bölümünde belirtilen uluslararası
düzenlemeler başta olmak üzere, yargı kararları, Kanunla eşdeğer olan
Toplu İş Sözleşmeleri ve iç uygulama yazılarında da gemi adamlarının
ara dinlenme hakkı olduğu açıkça belirtilmektedir.
49. Bu husus açıklığa kavuşturulduktan sonra cevaplanması gerekli
konu, Kanunda açıkça düzenlenmeyen ara dinlenme hakkının 26 ncı
madde kapsamına sokulup daha sonrasında da 27 nci madde gerekçe
gösterilerek bahse konu gemi adamlarının ara dinlenme hakkından
muaf tutulmalarına neden olunup olunamayacağıdır.
50. Bir kimsenin ara dinleme hakkından yoksun bırakılarak din-
lenmeksizin sürekli çalışmaya zorunlu tutulması insan haklarıyla bağ-
daşmayacağı gibi, hukukun genel ilkelerinin yanı sıra hakkaniyetle de
bağdaşmayacaktır. Bu nedenle ara dinlenme hakkının 26 ncı madde
kapsamına sokulup 27 nci madde marifetiyle sınırlı sayıda gemi ada-
mının bu haktan yoksun bırakılmasına neden olunmasında ne hukuka
ne de hakkaniyete uyarlık bulunmaktadır.

51. Ayrıca önemle belirtilmelidir ki, Kanunda açık bir düzenleme
bulunmamakla birlikte uluslararası düzenlemeler ve yargı kararların-
da açıkça, hiçbir ayrım yapılmaksızın tüm gemi adamlarının ara din-
lenme hakkı olduğu belirtilmiştir. Başta Anayasanın 90 ıncı maddesi
olmak üzere, Deniz İş Kanununun 48 inci maddesi ve işçi lehine yorum
ilkesi göz önüne alınarak, Kanunun düzenlemediği bir alanda açıkça
daha elverişli hak ve menfaat sağlayan bu düzenlemelerin uygulanma-
sı sağlanmalı ve istisnasız her gemi adamının ara dinlenme hakkının
bulunduğunun kabulü gerekmektedir.

52. Şikâyetçinin ara dinlenme hakkı olduğunun kabulünden sonra
artık, bu hakkın zaten olmadığından bahisle fazla çalışma saatlerinde
kesinti yapılamaması gerektiği bir tartışma konusu olmaktan çıkacak-
tır. Bu halde ancak, kişiye ara dinlenme hakkı kullandırılmamasına

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 305