Page 42 - cumhurbaskanligi-sisteminde-idarenin-denetimi-calistay-raporu-ombudsmanlik
P. 42
CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİNDE İDARENİN DENETİMİ
AHMET AYDIN (TBMM BAŞKAN VEKİLİ- güvenoyu ile işbaşına geliyor yürütme, güvenoyu
OTURUM BAŞKANI) ile ve güvenoyunu veren mercii makam, güvensiz-
lik oyu ile onu görevden uzaklaştırabiliyor. Ama
Siz de yavaş yavaş toparlayın lütfen…
bizim sistemimizde yasama, yürütme ve yargı
MUHAMMED EMİN AKBAŞOĞLU (AK doğrudan millet tarafından belirlendiği için, güve-
PARTİ ÇANKIRI MİLLETVEKİLİ) noyu da güvensizlik oyu da gensoruda, sandıkta
doğrudan bizzat millet tarafından veriliyor. İkisi
Toparlayacağım mı? Söyleyecek çok şey var ama
ayrı mekanizma, bu mekanizmaları ayırarak de-
o zaman şöyle, ben Ombudsman ile ilgili, Kamu
Denetçiliği Kurumu ile ilgili Bakan yönünü de ona ğerlendirmek gerekir aynı zamanda şunu da ifade
edeyim, 148. madde ile 105. maddeye baktığımız-
temas edilmediği için birkaç cümle ifade edeyim
istiyorum, bunu da dikkatlerinize sunmak istiyo- da, 148. madde yargı bölümü içerisinde yargının
rum. görevlerini ortaya koyan genel bir hükümdür, 105.
madde ise Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu-
Malumunuz 6328 sayılı kanun Kamu Denetçiliği nu düzenleyen özel bir hükümdür. Dolayısıyla bu
Kurumu Kanunu olarak yürürlüğe girmiş ve çok hususu da dikkatlerinize sunmak isterim.
değerli başkanımızın da ifadeleri ile yaklaşık 4-5
Ombudsmanlık ile ilgili biraz evvel söylediğim
yıllık bir tecrübe ile de ortaya birçok çalışma kon-
muş tabii meclise bağlı olarak kurulan bir kurum, 6328 sayılı kanunun 5. maddesinin 2. fıkrasının
aynı zamanda sonuç itibariyle dilekçe ve insan (a) bendi, Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı
hakları komisyonu ile doğrudan irtibatlı, bu yö- işlemler ile resen imzaladığı kararlar ve emirler
nüyle belki yeri gelmişken ifade edeyim, onlara kurumun görev alanı dışında zikredilmiştir. Ancak
çok değinildiği için ben notlarımda onları çıkar- malumunuz biz bu yaptığımız değişiklikle Cum-
dım, hurbaşkanının tek başına yapmış olduğu işlem-
lere de yargı yolunu açtığımız için, yargı yolunu
Sözlü soru; sözlü soru biliyorsunuz, sistemde yok. açık bütün işlemler idari denetim alanı içerisinde
Niye yeni sistemde yok ? Çünkü yürütme mecliste olacağından, dolayısıyla bu uyum yasaları çerçeve-
yasama organında yer alamayacağı için, parlamen- si içerisinde çok değerli kurumumuzun kanunun
toda yer alamayacağı için, fiili imkânsızlık nede-
yeniden ele alınması gündeme gelecektir. Bu vesi-
niyle sözlü soru yok, muhatabınız bir bakan olma- le ile bizim felsefi anlamda da paradigma değişik-
yacak genel kurulda, kuvvetler ayrılığı nedeniyle, liğine girişimizdeki en önemli husus, yönetimde
dolayısıyla muhatabınız karşınızda olmayacağı
istikrarın ve denetimde etkili bir denetimin her
için sözlü soru sorulamayacak yazılı soru sorula-
türlü denetimin zira hem millet denetimi, hem
cak.
meclis denetimi hem yargı denetimi olmak üzere
Gensoru niye yok? Çünkü gensoru güvenoyu ile farklı denetim mekanizmalarının çok etkili fonk-
beraber değerlendirilmesi gereken bir mekaniz- siyonel bir şekilde sistemde yerini alması düşü-
ması, güvenoyu olduğu için gensoru yok, güveno- nülmüş ve gerçekleştirilmiş bu efendim çerçevede
yu olmadan gensoru olamaz. Meclis kendi içinden Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini değerlen-
hükümeti çıkardığı için Parlamenter Sistemde dirmek gerekir.
40 2017 ÇALIŞTAY RAPORU
