Page 40 - cumhurbaskanligi-sisteminde-idarenin-denetimi-calistay-raporu-ombudsmanlik

CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİNDE İDARENİN DENETİMİ

getiriyor. Parlamenter siste-
min özü budur. Yani meclis
hükümetidir. Ama bizim
getirdiğimiz sistem, Cum-
hurbaşkanlığı Hükümet Sis-
temi; meclis hükümeti değil
millet hükümeti sistemidir.
Burada hem yasama organı
meclis, hem yürütme organı
doğrudan millet tarafından
belirleniyor. Yargının oluşu-
muna baktığımızda da, doğ-
rudan millet tarafından seçi-
len yasama organı meclis ve
doğrudan millet tarafından
aşağıya doğru idarenin hiyerarşik denetimi yö-
seçilen yürütme organı olan
Cumhurbaşkanı tarafından yargının idari kuru- nünden hem olumsuz bir psikoloji hem de norm
bakımından somut norm bakımından yetersiz bir
lu belirleniyor. Böylece milli egemenlik ve millet
iradesi ile bu organlar arasındaki münasebet doğ- durum ve tablo ortaya çıkartıyor.
rudan kurulmuş oluyor. Bu sistem güçlü iktidar, Yeni getirilen sistemle Cumhurbaşkanının siyasi,
sürekli istikrar ve aynı zamanda çok değerli olan hukuki, idari ve cezai sorumluluğunun getirilmesi
etkili denetim mekanizmasını da beraberinde ta- devletin en zirve noktasının böyle bir sorumlulu-
şıyor. İktidar, istikrar, denetim aynı şekilde siste- ğa muhatap kılınması zaten idarenin de tepeden
min ana kodları olarak değerlendirilmiş vaziyette tırnağa psikolojik olarak da somut norm denetimi
oluşturuluyor.
anlamında da bir etkinliği, bir farkındalığı berabe-
Biraz evvel çok değerli Erkan Akçay Bey çift baş- rinde taşıyor. Bunlar getirilen Cumhurbaşkanlığı
lılıktan hakikaten önemli bir vurgu yaptı. Bu de- hükümet sisteminin önemli noktaları olarak sayı-
ğişikliğe gidilmesinin bir öncesi var, yaşanılan labilir. Aynı zamanda yürütmenin yüzde 50 artı
sorunlar var, aslında çift başlılığın denetime doğ- 1 ile belirlenmesi çok önemli bir denetim. Çok
rudan olumsuz etkisini görmek gerekiyor. Çift değerli Bakanımız ve Hocamız iç denetim ve dış
başlılık denetimi engelleyen bir unsurdur. Sıhhatli denetime ilişkin öneli bilgiler verdi. Bu konuda
yapılmasını engeller ve devleti ve milleti temsil otokontrol yönünden de yüzde 50 artı 1 bir uzlaşı-
etme makamında olan Cumhurbaşkanının her ne yı, bir toplum kesimlerinin kucaklaşmasını öngör-
kadar anayasada, eski metinde, eski hükümde va- düğü için bu aynı zamanda bir iç ve dış denetimi
tana ihanetten dolayı bir sorumluluğu söz konusu de bünyesinde taşıyan bir sistemik yapının önemli
ise de, 91 yılında Hıyanet-i Vataniye Kanununun bir unsuru olarak görülmesi gerekir. Çünkü bütün
kaldırılması ile tam bir sorumsuzluk halinin söz aşırılıkları, efendim törpüleyen, uzlaşıyı, kaynaş-
konusu olması aslında devletin zirve noktasından mayı, itidali efendim öngören bir sistemik yapı

38 2017 ÇALIŞTAY RAPORU