Page 41 - cumhurbaskanligi-sisteminde-idarenin-denetimi-calistay-raporu-ombudsmanlik

CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİNDE İDARENİN DENETİMİ

doğasında böyle bir denetimi de felsefi anlamında netim mekanizmaları artırılmış hem de denetim
da beraberinde getiriyor. süreçleri hızlandırılmıştır. Daha önce soruşturma
komisyonu, 4 ayda soruşturma raporunu verirken;
Değerli arkadaşlar, paradigma değişmiştir dola-
şimdi yapılan düzenleme ile iki artı bir en fazla üç
yısıyla yeni sistemi, Cumhurbaşkanlığı Hükümet
ayda soruşturma raporunu verme zorunluluğu ile
Sistemini kendi öncülleri, kavramları ve sonuçları
ile değerlendirmek gerekir. Bu sistem değişikliği de karşı karşıyadır. Bu denetimin de zamansal yönden
milletimizin ortaya koyduğu demokratik bir dev- hızlandırılmasına bir örnek olarak zikredilebilir.
rimdir. Beraberinde taşıdığı normlar bakımından
Aynı zamanda, normlar hiyerarşisi yönünden daha
da hakikaten böyledir çünkü tam bir kuvvetler ay-
önce yürütme, kanun hükmünde kararname çıkar-
rılığı, sert bir kuvvetler ayrılığını öngörmektedir. ma yetkisine sahipken yani yasamanın verdiği yet-
“Doğrudanlık ilkesi” egemenliğin doğrudan kulla-
nılması ilkesi, doğrudan demokrasiye yönelik yak- kiye dayalı olarak yasamanın ama olağanüstü hal-
laşım hayat bulmuştur. lerde daha farklı bir durum var biliyorsunuz, orada
yürütme gücü yasamanın da fonksiyonunu adeta
Kuvvetler ayrılığı beraberinde meclisin içinden çık- icra ederken eski sistemde, yeni sistemde Cum-
mayan yürütme nedeniyle meclisin denetiminde hurbaşkanlığı kararnamesi kanun hükmünde bir
etkinliğini, verimliliğini ve bağımsızlığını daha da
kararname olmayıp adeta, adeta tabiri caizse tüzük
kuvvetlendirecek bir unsur olarak görülmektedir.
neye denk geliyorsa ona denk gelir vaziyette kanun
Bunlara çeşitli yaklaşımlar örnek olarak verildi; altı bir norm olarak düzenlenmiştir, bu çok önemli-
ancak bir iki konuda denetimin arttırıldığını ve de-
dir, iradelerin üstünlüğü bakımından.
netim zamanı yönünden de süre yönünden de bir
hız kazandırıldığını bir iki örnekle ifade etmek gere- Bir başka madde de; Cumhurbaşkanının Türkiye
kirse, daha önce sorgulanamayan yargılanamayan Büyük Millet Meclisi’ne karşı sorumlu olduğu açık-
bir Cumhurbaşkanlığı makamından; cezai, hukuki, ça sarahaten hüküm altına alınmıştır. Bu bir yönüy-
idari ve siyasi sorumluluğu barındıran bir norma le tabii ki yasamanın meclisin üstünlüğü prensibine
geçilmiştir. Aynı zamanda Cumhurbaşkanı yardım-
bir vurgudur. Dolayısıyla, anayasal norm olarak, ya-
cıları ve bakanların 15 gün içerisinde yazılı sorulara samanın yürütme yani idare üzerindeki etkinliği bu
cevap verme zorunluluğu bir anayasal hüküm ola- şekilde daha da belirginleştirilmiştir
rak derç edilmiştir. Bu daha önce evet iç tüzükte
vardı ama ben de yaklaşık iki senedir uygulamanın Yeri gelmişken şunu ifade etmek gerekir ki; siste-
içerisindeyim, bu süreye riayet edilmediğini hep be- mik olarak meseleyi ele almak gerekir, konjonktürel
raber müşahede ediyoruz. olarak, şahıs bazlı, grup bazlı, parti bazlı değerlen-

Dolayısıyla sistemin paradigma değişikliğine yöne- dirmelerden kaçınmak gerekir. Tabii bu tür değer-
lik yeni bir anlayışla, yeni bir ruhla, yeni bir yakla- lendirmelerle ilgili de konuşabiliriz, o zemin oluşur,
şımla milli, yerli ve evrensel bakış açısıyla harman- o zeminle ilgili de konuşulabilir çok rahat bir şekil-
lanarak ortaya bu şekli ile kuvvetler ayrılığına dayalı de ancak mesele değerlendirilirken yalın, nesnel,
bir şekilde ortaya konulması ve biraz evvel somut objektif bir şekilde, sistemik bir anlayışla değerlen-
normlara vurgu yaptığımız bir iki örnekle hem de- dirilmesi hepimizin ortak paydası olmalıdır.

ÇALIŞTAY RAPORU 2017 39