Page 37 - cumhurbaskanligi-sisteminde-idarenin-denetimi-calistay-raporu-ombudsmanlik
P. 37
CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİNDE İDARENİN DENETİMİ
Bilindiği gibi yeni sistemde, Cumhurbaşkanına Bir diğer önemli konu hesap verilebilir bir yöne-
kararname çıkarma yetkisi verilirken bu yetki, tim. Cumhurbaşkanının yetki sorumluluk den-
anayasada kanunla düzenlenmesi öngörülen ya gesi. En önemli değişiklik buradan kaynaklanı-
da kanunla açıkça düzenlenmiş alanların dışın- yor. Konuşmamın başında ifade ettiğim gibi, çok
daki hususlarla sınırlanmıştır. Bir konuda ka- geniş yetkilere sahip bir Cumhurbaşkanı veya
nun var ise kararname çıkarılamayacak, kanun hükümet erki, yürütme erki ama sorumluluğu
çıkmışsa daha evvel çıkarılan kararname kadük olmayan bir cumhurbaşkanı ve yürütme men-
hale gelecek, kanunların üstünlüğü prensibi ge- subu. Artık Cumhurbaşkanının yani hükümet
çerli olacak, Türkiye Büyük Millet Meclisi hükü- başkanının, rahmetli Süleyman Demirel’in ifa-
met üzerinde mutlak denetime sahip olacaktır. desiyle “hükümetin başının” sadece vatana iha-
net konusu ile değil, vatana ihanet kanunu 1991
Bir denetim mekanizması da bütçedir ve cum-
yılında kalkmıştı. Boşlukta kalan tartışmalı bir
hurbaşkanlığının yani hükümetin yasama ile
konu, tamamen sorumsuz bir cumhurbaşkanlı-
ilişkisi en fazla bütçe çıkarılması ile ilgili olacak-
tır. Cumhurbaşkanı yeni politikalarının gerek- ğından, attığı her imzadan yaptığı her iş ve ey-
tirdiği mali taleplerinin gerçekleşmesi için artık lemden sorumlu bir cumhurbaşkanlığına geçiş
Türkiye Büyük Millet Meclisi ile uzlaşmak zo- söz konusu.
runda olacaktır. Bu konuda Türkiye Büyük Mil- Böylelikle 16 Nisan 2017’de yaptığımız değişik-
let Meclisi yürütmeyi bütçe ve kesin hesabın ka- liği 2007’de yapılan Cumhurbaşkanının halk ta-
bulü veya reddi yolu ile denetleyebilecektir. Öyle rafından seçilmesine ilişkin kararın tamamlan-
ümit ediyoruz ve öngörüyoruz ki, önümüzdeki ması olarak ifade edebiliriz.
zaman diliminde yapacağımız iç tüzük değişikli-
Sistem kendi kendini denetlemektedir. Başlıklar
ği ile bir Kesin Hesap Komisyonu kurulması fik-
halinde sayıyorum Sayın Başkanım, sabrınız için
ri bütün parti grupları tarafından benimsenen
de teşekkür ediyorum.
bir görüş olacaktır.
Bir de Parlamenter Sistemden Cumhurbaşkanlı- AHMET AYDIN (TBMM BAŞKAN VEKİLİ-
ğı Sistemine geçişte, meclisin hükümeti denet- OTURUM BAŞKANI)
leme araçları vardır. Benden evvelki muhterem Evet, teşekkür ediyoruz Sayın Akçay
konuşmacılar da bu konuda gerekli bilgileri söy-
ledikleri için tekrar etmek istemiyorum yalnız ERKAN AKÇAY (MHP GRUP
kısaca şunu söyleyebiliriz; Cumhurbaşkanlığı BAŞKANVEKİLİ)
Sisteminde de bundan önceki Parlamenter Sis-
Bu mekanizma kendi içerisinde, Cumhurbaşka-
temin denetim araçları büyük ölçüde muhafaza
nına yargı yolunun açık tutulması ile denetlen-
ediliyor. Nedir bunlar? Yazılı soru önergesi, ge-
mekte, seçimlerin karşılıklı yenilenmesi de bir
nel görüşme, meclis soruşturması, meclis araş-
denge denetim mekanizması olarak düzenlen-
tırması gibi denetleme araçları her iki sistemde
mektedir.
de vardı, kaldırılan gensoru müessesi ve sözlü
sorular. Buna ilişkin tartışmalara girmeye maa- İdarenin meclis adına Sayıştay tarafından denet-
lesef vaktimiz yok. lenmesi fevkalade önemli bir konudur.
ÇALIŞTAY RAPORU 2017 35
