Page 56 - cumhurbaskanligi-sisteminde-idarenin-denetimi-calistay-raporu-ombudsmanlik

CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİNDE İDARENİN DENETİMİ

sını ve sorunlarını bilen bir yargı düzeninin varlı-
ğını gerekli kılmaktadır.

Adli yargının dışında ve müstakil mahiyette bir
idari yargının mevcudiyetini gerektiren sebepler,
esasında idari rejimin ve idari hukukunun doğu-
şunu ve gelişmesini gerektiren sebeplerdir.

İdari hizmetlerin nitelikleri, bu hizmetlerin
yerine getirilmesinde uygulanan ilke, yöntem ve
tekniklerin farklılığı nedeniyle, idarenin eylem
ve işlemlerinin yargısal denetiminin bu konuda
uzmanlaşmış, kamu yararı ile kişinin hak ve
menfaatlerini dengeleyebilecek deneyime ve
bilgiye sahip yargı mensuplarından oluşan ayrı bir
yargı düzeninde yapılması, hukuk devleti ilkesinin
hayata geçirilmesi açısından hayati bir öneme
sahiptir.
Bu gereksinimler sonucu ortaya çıkan idari yargı,
kendine özgü kuralları ve yargılama yöntemleri
olan bir yargı düzenidir. İdari yargı, idari rejim
sisteminin belirgin öğelerinden birisidir. İdarenin İdarenin eylem ve işlemlerinin yargısal denetimini
eylem ve işlemlerinin denetimi konusundaki sis- yapan idari yargı, idarenin hukuk sınırları
temlerden biri olarak Fransa’da ortaya çıkan idari içerisinde kalmasını sağlamakla, bireylerin hak
yargı sisteminde yürütmenin eylem ve işlemlerin- ve menfaatlerini koruyan, aynı zamanda idarenin
den doğan hukuki uyuşmazlıkların çözümü genel kamu yararını gerçekleştirmek için ihtiyaç
görevli mahkemelerce değil, özel görevli mahke- duyduğu kamu hizmetinin gereklerini gözeten bir
melerce yerine getirilmektedir. Bu model dünyada yargı düzenidir ancak idari yargı denetiminin de
yargı ayrılığını benimseyen pek çok ülke tarafın- sınırları bulunmaktadır.
dan da uygulanmaktadır.
Kıymetli konuklar, idari yargı yetkisi idari eylem
Halen yargı birliği sistemini uygulayan ülkelerde ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile
dahi idari rejim ve idarenin özelini bilen, özel gö- sınırlıdır. İdari yargı yetkisinin hukuka uygunluk
revli mahkemelerin kurulması eğilimi kuvvet ka- denetimi ile sınırlı olması, idareye tanınan takdir
zanmaktadır. Ülkemizde uygulanmakta olan idari yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı verilme-
rejimin hukuk devleti ile temel hak ve özgürlükle-
mesini zorunlu kılar.
rin kökleşmesinde, idarenin hukukla sınırlandırıl-
masında, ekonomik ve sosyal gelişmenin sağlan- Kamu yararını elbette idare belirler, ancak kamu
masında yadsınamaz katkıları olmuştur. yararı tercihini taşıyan işlemin hukuka uygun

54 2017 ÇALIŞTAY RAPORU