Page 57 - cumhurbaskanligi-sisteminde-idarenin-denetimi-calistay-raporu-ombudsmanlik

CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİNDE İDARENİN DENETİMİ

idarece tüm emsal olaylara uygulanması ve
böylece aynı konuda benzer davalar açılmasının
önlenmesi bakımından yöneticilere inisiyatif ve-
recek düzenlemelerin yapılması yönündeki bek-
lentimizi özellikle vurgulamak isterim. Aynı şe-
kilde, gerek idarenin takdir yetkisinin kullanım
sınırlarını, gerekse bir işlem tesis ederken uyacağı
usul kurallarını, emsal olaylara uygulanacak ilke-
leri belirleyen “Genel İdari Usul Yasası”nın biran
önce çıkarılması, acil bir ihtiyaç olarak gündemde-
ki yerini korumaktadır.

Saygıdeğer konuklar, hukuk devleti ilkesinin ya-
şama geçirilmesi bakımından idari faaliyetlerin
hukuka uygunluk denetimine tabi tutulmasında
asıl görev, idari yargıya verilmiştir, aslolan uyuş-
mazlıkların dava yoluyla çözülmesidir ancak dava
açılmadan önce veya dava açıldıktan sonra taraf-
ların rızasıyla uyuşmazlıkların çözümüne yönelik
alternatif çözüm yollarına duyulan ihtiyaç giderek
artmaktadır. İdare hukukunda ve bu anlamda ida-
renin denetiminde alternatif uyuşmazlık çözüm
olup olmadığını yargı denetler. Kamu yararı ge-
yolları, çağdaş hukuk sistemlerinin gündeminde
rekçesiyle verilen kararlar, kararı verenlerin ter-
olan bir konudur. Alternatif uyuşmazlık çözüm
cihlerini yansıtan sübjektif bir yaklaşım sonucu
yöntemleri ile uyuşmazlıkların çekişmeli hale
verilmemelidir. Bir idari işlem ve eylemin hukuka
dönüşmeden çözülmesi, bireylerin devlete olan
uygun olup olmaması ile yerinde ve yararlı olup
güven duygusunun ve sadakat bağının güçlenme-
olmaması elbette farklı şeylerdir.
sini de sağlayacaktır. Bu tür yolların geliştirilmesi
İdari yargıç, bir idari işlemi hukuka aykırı amacıyla yapılacak yasal düzenlemelerde sürecin
olmadıkça sadece yerinde ve yararlı olmadığı idare ve yargı aşamaları bütünlük içinde düzen-
lenmelidir.
için iptal edemez. Takdir yetkisinin tanınması,
idare etmenin şartıdır ancak takdir yetkisi, İdari uyuşmazlıklar için dava açılmadan önce ya da
kamu hizmetinin etkin ve verimli yürütülmesi yargılama aşamasında arabulucu veya uzlaştırıcı
amacının dışına taşarak hak ve özgürlüklerin ihlali gibi alternatif uyuşmazlık çözüm yollarını
sonucunu doğuracak şekilde kullanılmamalıdır. Bu öngören bir mevzuat değişikliği yapılması ihtiyaç
çerçevede idarelerin takdir yetkisini kullanırken, olarak ortadadır. Ancak, alternatif uyuşmazlık
yargı kararları ile geliştirilen hukuk ilkelerini çözüm yollarının gelişmesi sadece gerekli yasal
göz önünde bulundurmaları da çok önemlidir. değişikliklerin yapılmasına değil, aynı zamanda
Öte yandan istikrar kazanmış yargı kararlarının toplumda ve hukuk aleminde bir kültür değişimi-

ÇALIŞTAY RAPORU 2017 55