Page 103 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

tirmedikçe, sınırdışı edilmesine karşı nedenler ileri sürmesine ve durumunun yetkili makamlar ya da yetkili
makamlarca özel olarak atanmış kişi ya da kişilerce yeniden gözden geçirilmesine ve bu amaçla yetkili mer-
ciler önünde temsil edilmesine izin verilecektir.” hükmüne yer verilmiş olup, bu kapsamda İnsan Hakları
Komitesi, 13. madde uyarınca toplu veya kitlesel sınır dışı etme uygulamalarına ortam sağlayan kanun
veya kararların yerine getirilmeyeceğini vurgulamıştır. 62

Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunmasına Dair Uluslararası Sözleş-
me’nin 22. maddesinde, “Göçmen işçiler ve aileleri fertleri toplu sınırdışı edilme tedbirlerine maruz bıra-
kılamazlar. Herbir sınırdışı edilme durumu bireysel olarak incelenir ve karara bağlanır. Göçmen işçiler ve aile
fertleri, ancak, kanunlara uygun olarak yetkili makamın vereceği karar gereğince, bir Taraf Devletin ülkesin-
den sınırdışı edilebilir.” hükmüne yer verilerek göçmen işçilerin ve aile fertlerinin toplu halde sınır dışı
etme önlemlerine tabi olmayacağı ve her sınır dışı etme vakasının tek tek incelenerek yetkili makam
tarafından karara bağlanacağı belirtilmiştir.

Uluslararası Göç Bağlamında Çocukların İnsan Haklarına İlişkin Genel İlkeler Hakkında Tüm
Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunması Komitesi’nin 3 No’lu ve Çocuk Hak-
ları Komitesi’nin 22 No’lu Ortak Genel Yorumu’nda toplu sınır dışı etme yasağına ilişkin olarak;
63
“Komiteler; Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme’nin
22(1) maddesi, diğer uluslararası sözleşmeler ve bölgesel insan hakları sözleşmeleri kapsamında göçmen-
lerin topluca sınır dışı edilmesinin yasaklandığını hatırlatır. Taraf Devletler; her bir sınır dışı etme vaka-
sını bireysel olarak incelemekle ve karara bağlamakla yükümlüdür. Bu süreçte gerekli garantilerin
ve adalete erişimin etkili bir şekilde sağlanması da gerekir. Taraf Devletler, göçmen çocukların ve ailelerin
toplu bir şekilde sınır dışı edilmesini önlemek için gereken tüm önlemleri almalıdır.” hususları belirtilmiştir.

Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı’nın 19(1) maddesinde, “Toplu sınır dışı etmeler yasaktır.” hükmü-
ne, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Ek 4. Protokol’ün 4. maddesinde, “Yabancıların topluca
sınırdışı edilmeleri yasaktır.” hükmüne yer verilmiştir.

Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı’na dair Aralık 2007’de Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayınlanan
açıklamalar, bu maddenin amacının “her bir sınır dışı kararının ayrı bir inceleme sonucunda alındı-
ğını güvence altına almak” olduğunu belirtir. Açıklamalar ayrıca madde 19(1)’in Avrupa İnsan Hakları
Sözleşmesi’nin 4. Protokolünün toplu sınır dışı ile ilgili olan 4. maddesi ile aynı anlam ve kapsama
sahip olduğunu belirtmektedir. 64

62 Komite’nin 15 sayılı Genel Yorumu (1986), paragraf 10.
63 International Convention on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of Their Families Convention on the
Rights of the Child, Joint general comment No. 3 (2017) of the Committee on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Mem-
bers of Their Families and No. 22 (2017) of the Committee on the Rights of the Child on the general principles regarding the human rights
of children in the context of international migration, 24 Kasım 2017, paragraf 45, 46, 47., https://www.refworld.org/docid/5a1293a24.
html; Erişim Tarihi: 05/09/2021.
64 Uluslararası Af Örgütü, 2013, Avrupa’nın Sınırında Yunanistan’ın Türkiye Sınırında İnsan Hakları İhlalleri, 17. dipnotu için bkz. https://
www.amnesty.org.tr/public/uploads/files/Rapor/GREECE%20FRONTIER%20EUROPE%20HUMAN%20RIGHTS%20ABUSES%20
ON%20GREECE%E2%80%99S%20BORDER%20WITH%20TURKEY.pdf; Erişim Tarihi: 05/09/2021.

101