Page 102 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

Fotoğraf:
Sahil Güvenlik
Komutanlığı

Toplu sınır dışı, içinde bulundukları özel koşullar bireysel olarak dikkate alınmaksızın bir grup
kişinin sınır dışı edilmesidir. Toplu sınır dışı, AB mevzuatı kapsamında açık bir şekilde yasaklanmıştır
ve toplu sınır dışına uğramamak göçmenler de dahil herkesin hakkıdır. 60
Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi, Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Ko-
runmasına Dair Uluslararası Sözleşme, Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı ve Avrupa İnsan Hakları Sözleş-
mesi’ne Ek 4. Protokol’de açıkça belirtilen toplu halde sınır dışı etme yasağı diğer bölgesel sözleşmeler
tarafından da tanınmıştır. Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 22(9) maddesi; Arap İnsan Hakları Söz-
leşmesi’nin 26(2) maddesi; Avrupa Birliği Temel Haklar Bildirgesi’nin 19(1) maddesi ve Bağımsız Devletler
Topluluğu İnsan Hakları ve Temel Özgürlükleri Sözleşmesi’nin 25(4) maddesi, Afrika İnsan ve Halkların
Hakları Sözleşmesi’nin 12(5) maddesi toplu halde sınır dışı etme yasağını temin etmektedir.

Toplu sınır dışı etme, bireyleri bir bölgeyi ya da ülkeyi grup olarak terk etmeye zorlayan ve karar
verilirken her bir bireyin kendi durumu makul ve objektif biçimde incelenmeden alınan tüm
61
tedbirler anlamına gelmektedir. Toplu halde sınır dışı etme uygulamaları genel uluslararası hukukun
bir ilkesi olarak yasaklanmıştır. Bu yasağın amacı, etkili bireysel değerlendirme yapılmadan insanların
toplu olarak ülkeden gönderilmesinin önüne geçmektir.
Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi’nin 13. maddesinde, “Bu Sözleşme’ye Taraf
Devletlerden birinin ülkesinde yasal olarak bulunan bir yabancı, bu ülkeden ancak yasalara uygun olarak
verilmiş bir karar uyarınca sınırdışı edilebilir ve ulusal güvenlik bakımından zorunlu nedenler aksini gerek-

60 Uluslararası Af Örgütü, 2013, Avrupa’nın Sınırında Yunanistan’ın Türkiye Sınırında İnsan Hakları İhlalleri, s. 9, https://www.amnesty.
org.tr/public/uploads/files/Rapor/GREECE%20FRONTIER%20EUROPE%20HUMAN%20RIGHTS%20ABUSES%20ON%20GREE-
CE%E2%80%99S%20BORDER%20WITH%20TURKEY.pdf; Erişim Tarihi: 05/09/2021.
61 Sığınma, sınırlar ve göç ile ilgili Avrupa hukuku el kitabı, Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı, 2014 Avrupa Konseyi, 2014, s. 83-84.

100