Page 104 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

Avrupa Parlamentosu İç Politikalar Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı bir çalışmaya göre de,
Temel Haklar Şartı madde 19(1), devletleri “her bir sınır dışı kararında, (sınır dışı edilmesi) söz konu-
su kişinin karar verilmeden önce (hukuki olarak) temsil edilmesi ve sınır dışına karşı argümanları-
nı ileri sürebilmesi için gerçek bir imkan tanımakla” yükümlü kılar. Çalışma ayrıca aynı standardın
“düzensiz olarak ülke içinde bulunan ve hatta ülkeye henüz giriş yapmış olan ve sınırda ya da
sınırın yakınında bulunan kişiler” için de geçerli olduğunu belirtmektedir. 65

Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Komitesi (CERD), devletlere “Irk ayrımcılığına karşı mevzu-
atta yer alan güvencelerin göçmenlik statüsüne bakılmaksızın vatandaş olmayanları kapsamasını
ve mevzuatla ilgili uygulamanın vatandaş olmayanlara karşı ayrımcı sonuçlar doğurmamasını
sağlamak;

Vatandaş olmayanları; özellikle de vatandaş olmayan işçilerin eş ve çocuklarının karşılaştıkları çoklu ay-
rımcılık meselesine daha fazla önem vermek; vatandaşların vatandaş olmayan kadın eşleri ile vatandaş
olmayan erkek eşlerine farklı standartlar uygulamaktan kaçınmak; bu türden herhangi bir uygulama varsa
bunu rapor etmek ve çözüm için gereken tüm adımları atmak;

Göçmenlik politikalarının kişilere karşı ırk, renk, soy, ya da ulusal veya etnik köken nedeniyle ayrımcı bir et-
kisinin olmamasını sağlamak;
Vatandaş olmayanlara yönelik yabancı düşmanı tutum ve davranışlara; özellikle de nefret söylemi ve ırk
nedenli şiddete karşı adım atmak ve vatandaş olmayanların durumuyla ilgili olarak ayrımcılık yapıl-
maması ilkesinin daha iyi anlaşılması için çaba harcamak;

Vatandaş olmayanların taraf devletin yargı alanından sınır dışı edilmesi ve diğer biçimlerde çıkartılmasıyla
ilgili yasaların amaç ya da sonuç bakımından ırk, renk, soy, ya da ulusal veya etnik köken nedeniyle ayrımcı
olmamasını sağlamak ve vatandaş olmayanların ülkeden çıkarma emrine karşı itiraz da dâhil, etkili başvu-
ru yollarından yararlanmasına ve bu tür bir başvuruyu etkili bir biçimde takip etmesine olanak sağlamak;

Vatandaş olmayanların özellikle ilgili her bir kişinin kişisel durumunun göz önünde bulundurulmasına yö-
nelik güvencelerin yeterli olmadığı durumlarda toplu olarak ülkeden çıkarma uygulamasına maruz kalma-
masını sağlamak;

Vatandaş olmayanların işkence ve zalimane, gayriinsanî ya da küçültücü muamele veya ceza dâhil ciddi
insan hakkı ihlallerine maruz kalma riski olan bir ülkeye ya da bölgeye geri gönderilmemesini ya da gönde-
66
rilmemesini sağlamak” tavsiyelerinde bulunmuştur.

65 Uluslararası Af Örgütü, 2013, Avrupa’nın Sınırında Yunanistan’ın Türkiye Sınırında İnsan Hakları İhlalleri, 17. dipnotu; Avrupa Parlamen-
tosu, Politika Departmanı C: Vatandaşların Hakları ve Anayasal Konular, Temel Özgürlükler, Adalet ve İçişleri, AB Temel Haklar Şartı’nın
Uygulanması ve AB İç İşleri Kurumları Frontex, Europol ve Avrupa İltica Destek Bürosu üzerindeki etkisi, Ağustos 2011, s. 54 için bkz. http://
www.europarl.europa.eu/meetdocs/2009_2014/documents/libe/dv/02_study_fundamental_rights_/02_study_fundamental_ri-
ghts_en.pdf; Erişim Tarihi: 05/09/2021.
66 Bkz. Komite’nin 30 sayılı Genel Tavsiye Kararı (2004)

102