Page 150 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

re katıldıklarını ifade ettiği, kişilerin, geri itmeler sırasında çeşitli büyüklükteki sivil arabaların, minibüslerin,
askeri kamyonetlerin, polis arabası olarak tarif ettikleri araçların ve üzerinde polis amblemi bu-
lunan siyah bir otobüsün kullanıldığını da aktardığı; 17
Vakaların büyük bir bölümündeki şiddetin faillerinin, hal ve hareketleri ile taşıdıkları teçhizat nedeniyle
kamu adına kolluk görevini yerine getirdikleri izlenimini veren ve bazı vakalarda da resmî görünüme sahip
yerlerde çalışan veya üzerlerinde askeri ya da polis teşkilatına ait amblemler bulunan araçları kullanan kişi-
ler ile bu kişilerle iş birliği içinde bulunan siviller olduğunun düşünüldüğü, dolayısıyla da bu şiddet fiillerinin
“bir kamu görevlisi ya da resmî sıfatla hareket eden bir başka kimse tarafından bizzat veyahut bu kimselerin
teşviki ya da rızası ya da söz konusu eyleme onaylaması suretiyle” gerçekleştirildiği sonucunu çıkarmanın
18
mümkün olduğu” tespitlerine yer verildiği görülmektedir.
Benzer bir değerlendirmenin İnsan Hakları İzleme Örgütü tarafından 18/12/2018 tarihinde ya-
pılmış olan açıklamaya da yansıdığı ; “Anlatıların, polis ile, tanımlanamayan, genellikle maskeli ve res-
19
mi görevliler olup olmadıkları belli olmayan adamlar arasında yakın ve sürekli bir eşgüdümün varlığına
işaret ettiği, İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün Mayıs ayında yaptığı bir görüşmede, Neo Cheimonio sınır
karakolunda görev yapan Teğmen Sofia Lazopoulou’nun lacivert üniformalar giyen polis görev-
lilerinin karakoldaki hizmetlerden sorumlu olduğunu, askeri kamuflaj üniformaları giyenlerin ise
Yunanistan’a kuralsız olarak girmeye çalışan göçmenlerin caydırılmasından ve önlenmesinden
sorumlu devriye görevlileri olduklarını söylediği, görüşülen kişilerin polis görevlilerine veya aske-
re benzeyen kişilerin, ayrıca tanımlanamayan maskeli adamların bazılarının, tabanca, kelepçe,
telsiz, sprey kutusu ve cop gibi ekipmanlarının olduğunu, bazılarında ise zırhlı eldivenler, dür-
bünler ve bıçaklar gibi taktik donanımlar ve tüfek gibi askeri silahlar gördüklerini anlattığı, geri
itmelerin tekrar tekrar uygulanmış olmasının ve uygulayan görevlilerin açık bir biçimde resmi
görevde olmalarının, komutanlarının da olup bitenlerden haberdar olduklarına ya da haberdar
olmaları gerektiğine işaret ettiği” tespitlerine yer verildiği görülmektedir.

BM Uluslararası Hukuk Komisyonu tarafından 2001 yılında kabul edilen Uluslararası Haksız
20
Fiillerinden Kaynaklanan Sorumluluğunu Düzenleyen Maddeler Metni’nin 4(1) maddesine
göre devlet örgütlenmesi içinde yer alan bütün devlet organlarının davranışları devletin eylemi
olarak kabul edilmektedir. 5. maddesine göre, 4. madde kapsamında devletin bir organı olma-
yan, ancak devlet hukuku tarafından kamu gücünü kullanmak üzere yetkilendirilen kişi veya
kurumların eylemleri de uluslararası hukuka göre devletin bir eylemi kabul edilmektedir.

17 A.g.e.
18 A.g.e.
19 https://www.hrw.org/news/2018/12/18/greece-violent-pushbacks-turkey-border, Erişim Tarihi: 27/01/2022.
20 International Law Commission, Articles on the Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts, https://legal.un.org/ilc/texts/
instruments/english/draft_articles/9_6_2001.pdf; Erişim Tarihi: 05/09/2021. Metin hakkında ayrıntılı değerlendirmeler için ayrıca bkz.
Ceren Zeynep PİRİM, Uluslararası Sorumluluk Hukukunda Devletlerin Ağırlaştırılmış Sorumluluğu: Kuramsal Bir Değerlendirme, Pub-
lic and Private International Law Bulletin, 2012, s. 147-182.

148