Page 152 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

ihlal”, “suç örgütü üyeliği” ve “göç yasasının ihlali” gerekçeleriyle yetkililer tarafından soruşturulmakta ve
yargılanmaktadır. 23

Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri’nin “Yasadaki değişiklik, Ege’deki ihlallerin gözlemlenmesi ve ha-
24
yat kurtarma çabalarına ağır darbe vuracak.” şeklindeki tepkisine rağmen, Yunan Parlamentosu sı-
ğınmacıların iadesinin hızlandırılmasını öngören ve izinsiz mülteci kurtaran STK’ya ceza getiren yasayı
onaylamıştır. 25

Yasaya göre talepleri reddedilen, kaçma şüphesi bulunan sığınmacıların sınır dışı edilinceye kadar
gözaltında tutulması mümkün olup, iltica talepleri kabul edilmeyen sığınmacıların derhal sınır dışı
edilebilmesi yasal hale getirilmiştir.

Yasanın 40. maddesi uyarınca da Yunan Sahil Güvenlik teşkilatından izin almadan, kurtarma
operasyonları düzenleyen sivil toplum örgütlerine bir yıla kadar hapis ve 6 bin Euro’ya kadar
para cezası verilebilecektir.
Nitekim Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı, sivil toplum kuruluşlarına ait gemilere ve mürettebata
2016’dan bu yana Almanya, Yunanistan, İtalya, Malta, Hollanda ve İspanya tarafından başlatılan 50’den
fazla cezai veya idari dava ile karşı karşıya kaldığını tespit etmiştir. 26

BM Özel Raportörü, STK’lara yönelik eylemlerin pratik anlamda, Akdeniz’deki yeterli arama ve kurtar-
ma kapasitelerinde belirgin bir düşüşle sonuçlandığı tespitinde bulunmaktadır. 27
Sivil toplum kuruluşlarının arama kurtarma faaliyetlerinden duyulan rahatsızlık ve yasa ile
getirilen cezalar, mevcut hak ihlallerinin çok azının belgelenmesine yol açmakta, ancak geri
itme vakalarına olan tanıklıkların önüne geçme gayretinin açık bir kanıtı olarak görülmekte-
dir.

23 Mare Liberum tarafından hazırlanan raporlar için bkz. https://mare-liberum.org/en/; Erişim Tarihi: 05/09/2021.
24 Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Dunja Mijatoviç’in açıklaması için bkz. https://www.trthaber.com/haber/dunya/yunanistan-
da-gocmenlere-yardim-eden-stklara-ceza-verilmesi-gundemde-606707.html; Erişim Tarihi: 05/09/2021.
25 Ayrıntılı bilgi için bkz. https://www.hurriyet.com.tr/dunya/atina-o-vicdansiz-yasayi-kabul-etti-41889221; Erişim Tarihi: 05/09/2021.
26 Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı, “Aralık 2020 güncellemesi: Akdeniz’de arama ve kurtarma faaliyetlerinde bulunan STK gemileri ve
bunların hakkında yasal işlemler”, 18 Aralık 2020, https://fra.europa.eu/en/publication/2020/december-2020-update-ngo-ships-in-
volved-search-and-rescue-mediterranean-and-legal adresinde mevcuttur. Erişim Tarihi: 24/01/2022.
27 A/HRC/47/30, paragraf 87.

150