Page 160 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

koşullarla ilgili olduğu, şimdiye kadar Frontex şikâyet mekanizması tarafından Yunanis-
tan Ombudsmanına sadece on vaka iletildiği ve bunlardan sadece bir vakanın geri itme-
lerle ilgili olduğu, “İnsanlar şikâyet mekanizmasını bilmiyor mu, yoksa aynı zamanda bir
güven (eksikliği) sorunu mu var” gibi soruların ortaya çıktığı,

Temel Haklar Bildirgesi’ne uyum konusunda Baş Danışman Marta Hirsch-Ziembińska tarafından
Frontex’in şikâyet mekanizmasına şu ana kadar çok az şikâyet geldiği, son 6 yılda 69 şikâyet geldiği
ve bunlardan sadece 22’sinin incelenebilir olarak hükmedilen şikâyetler olduğu, Frontex’in halkı bil-
gilendirmeye yönelik yatırım yaptığı, ancak bu yatırımın yeterli olmadığının anlaşıldığı, “Bir sığın-
macı eline bir bilgi kitapçığı aldığında yazılanları anlıyor mu? Şikâyette bulunmak için kendilerini
yeteri kadar güvende ve rahat hissediyorlar mı? STK’lar şikâyetçileri temsil etmede daha aktif olmalı
mı? İsimsiz şikâyetlere izin verilirse, belki insanlar korkmadan şikâyette bulunabilirler mi?” sorularını
yönelttiği, Frontex’in şimdiye kadar 22 temel haklar gözlemcisini işe aldığı, Temel Haklar Yetkilisi
ve temel haklar gözlemcilerinin Frontex personeli olduğu ve bağımsızlık konusunun çok önemli
olduğu,

Temel Haklar Yetkilisi Jonas Grimheden ve Temel Haklar Danışmanı ve eski geçici olarak görevlen-
dirilen Temel Haklar Yetkilisi Annegret Kohler tarafından Frontex Yönetmeliklerinin temel haklara
etkili ve bariz bir şekilde atıfta bulunduğu, bu Yönetmelikler ile, Temel Haklar Yetkilisinin bağımsız
danışmanlık rolü oluşturulduğu ve bu bağımsızlığı sağlamak için çeşitli önlemler getirildiği, şikâ-
yet mekanizmasının, 2016 Yönetmeliğinden beri mevcut olduğu, bir şikâyetin incelenebilir olması
için belirli şartların olduğu ve şikâyetlerin farklı aşamalarla incelendiği, şikâyet mekanizması faali-
yetlerinin düzenli olarak Yönetim Kuruluna raporlandığı, bilginin yayılması ve erişilebilirliği ile ilgili
olarak, farklı dillerde (göçmenler tarafından en çok konuşulanlar dahil) materyaller bulunduğu,
operasyonel personel için eğitim materyalleri, web seminerleri vb. geliştirildiği, bu yıl şikâyetler için
bir mobil uygulamanın faaliyete geçirildiği, geçen yıl göçmenlerin ne zaman ve nasıl şikâyette bu-
lunacaklarını daha iyi anlamalarına yardımcı olmayı amaçlayan bir video hazırlandığı, şikâyet
mekanizmasının erişilebilirliği, şeffaflığı ve farkındalığı konusunda daha fazla çalışmaya ihtiyaç
duyulduğu, az şikâyet alınmasının şikâyet mekanizması hakkındaki bilgilerin ne kadar erişilebilir
ve mevcut olduğu ile ilgili olduğu, örneğin Yunanistan görevi sırasında Temel Haklar Yetkilisinin
şikâyet mekanizması ile ilgili afişlerin yalnızca prosedürün ilk aşamalarından biri olan kabul mer-
kezlerinde mevcut olduğunu fark ettiği, sığınmacıların şikâyette bulunmaları halinde bunun iltica
prosedürlerini olumsuz etkileyeceğinden endişelenebildiği, 2016’dan bu yana şikâyetlerde artış ol-
duğu ama yine de nispeten pek fazla şikâyet olmadığı, Frontex’in yerinde inceleme yapma yetkisine
sahip olduğu,

Temel Haklar Yetkilisinin artık AB’de bulunmayan kişilerden şikâyet alıp almadığı soru-
suna Temel Haklar Yetkilisi tarafından böyle bir vaka olduğu, AB vatandaşı olmayan bir
kişinin sınır dışı edilmesi konusunda şikâyette bulunduğu, ilgili üye devletle yaklaşık iki yıl
süren uzun bir sürecin ardından, sınır dışı etme işleminin hukuka aykırı olduğu sonucuna
varıldığı, ancak aradan bu kadar uzun süre geçtiği için şikâyetçinin yerini tespit etmenin
mümkün olmadığı belirtilmiştir.

Ayrıca toplantıda Avrupa Ombudsmanlar Ağı üyeleri tarafından izleme raporlarının şeffaflığının
sağlanması gerektiği, her bir raporun bulgularının ve özetlerinin kamuya açıklamanın olmazsa

158