Page 161 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

olmaz olduğu, ancak kişisel verilerin korunmasının ve polis operasyonlarının güvenliğinin gözetil-
mesi gerektiği belirtilerek, şikâyetlerin incelenmesi konusunda daha fazla şeffaflık ve daha
fazla iş birliği çağrısında bulunulmuştur.

Frontex’in dahil olduğu geri itmeler, pek çok video görüntüsü ve kanıtlanan vakalarla bilinmekle bir-
likte, şikayet sayısının azlığının ve mevcut şikayetlerin sonuçlandırılamamasının şikayet mekanizma-
sının etkisizliği ve Frontex yönetim mekanizmasındaki aksaklıklarla açıklanması gerektiği yukarıda yer
verilen rapor ve görüşlerden anlaşılmaktadır.

Çok az dosyanın Ciddi Olay Raporları olarak adlandırıldığı, bu tür raporların ev sahibi ülke için
sorun oluşturduğundan uygun görülmediği ve görmezden gelindiği, mülteci ve göçmenlerin
geri itmeler kapsamında defalarca Yunan güvenlik güçleri aracılığı ile Frontex yetkililerine bil-
dirimde bulunduğu, ancak göçmenlerle yapılan görüşmelerin sansürlendiği, Yunan polisinin
bu raporlara erişim sağlayabilmekte ve raporları okuyabilmekte olduğundan Frontex yetki-
lilerinin raporlarında “geri itme” ifadesi yerine “gönderme” ifadesi kullanmayı tercih ettikleri
tespit edilmiştir. 13

Nitekim 18-19 Nisan 2020 gecesi Frontex tarafından belgelenen bir geri bildirim de tespit edilmiştir.
Buna göre bir Frontex uçağının, mültecilerin önce bir Yunan sahil güvenlik gemisine getirildiğini ve
ardından Türkiye sularında motorsuz bir şişme botla terk edildiğini gözlemlediği, Frontex yetkililerinin
olayı bildirdiği ve Frontex şefi Fabrice Leggeri’nin Yunan hükümeti ile temasa geçtiği, ancak sonunda
davayı temel insan hakları ihlali olarak sınıflandırmadığı ifade edilmiştir. 14

656/2014 sayılı Tüzük’ün ilk paragrafında sınır gözetiminin ana amacının Birliğin hayatların korunma-
sına ve kurtarılmasına katkıda bulunmak olduğu ve yasa dışı yollarla sınır geçişleri gerçekleştirenler
hakkında gerekli tedbirlerin alınması ve izinsiz sınır geçişlerinin önüne geçilmesi olduğu belirtilmiştir.

Her ne kadar AB, yeknesak bir denetim ve kontrol yönetimi oluşturma hedefiyle üye devlet
sınır güvenlik güçlerinin birlikte çalışmasına yardım ve AB dış sınırlarının idaresinin koordi-
nasyonuna hizmet etme amacıyla Frontex’i kurduğunu ve deniz sınırlarının etkili bir şekilde
korunmaya çalışılmasının nedeninin denizde yaşanan kayıpların önüne geçmek olduğunu
ileri sürse de yapılan uygulamalar ve mevcut vakalar, AB’nin sınırlarını üçüncü ülke vatan-
daşlarına kapalı tutmaya ve göçmen akışını engellemeye odaklanıldığını, bir başka deyişle
bu amaçlardan sadece sınırların etkili bir biçimde korunması amacına odaklanıldığını gös-
termektedir.

13 Der Spiegel tarafından 23/10/2020 tarihinde yayınlanmış olan “EU Border Agency Frontex Complicit in Greek Refugee Pushback
Campaign” başlıklı makale için bkz. https://www.spiegel.de/international/europe/eu-border-agency-frontex-complicit-in-greek-re-
fugee-pushback-campaign-a-4b6cba29-35a3-4d8c-a49f-a12daad450d7?fbclid=IwAR38Deh47490ygUpjzngFYuknJ0eU6zHL_Hzm-
0Nfq6M5DTc5yptERuCrpwc; Erişim Tarihi: 05/09/2021.
14 Mare Liberium tarafından yayınlanmış olan “Pushback Report 2020” başlıklı rapor için bkz. https://daten.mare-liberum.org/s/4HdxA-
PACaPsqzEx; Erişim Tarihi: 05/09/2021.

159