Page 158 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

Temel Haklar Yetkilisi’nin, Frontex’in İcra Direktörüne ve Yönetim Kurulu başkanına hitaben şikâyet
hakkında bir nihai rapor yayınlayacağı, raporun İcra Direktörü veya ilgili ulusal makamlar tarafın-
dan ele alınması gereken şikâyete ilişkin tavsiyeler içereceği, davanın Temel Haklar Yetkilisi tarafın-
dan imzalanan ve ulusal makama ve şikâyet sahibine gönderilen, olguları ve elde edilen bulguları
açıklayan bir yazı ile kapatılacağı, Temel Haklar Yetkilisi’nin nihai raporu yazıya ekleyeceği,
Temel Haklar Yetkilisi’nin, kendi faaliyetleri ve Frontex’in operasyonlarında temel haklara uyumu
hakkında yıllık bir rapor yayınlamakla yükümlü olduğu, Rapor’un mekanizma ve Frontex’in temel
haklar stratejisini uygulamada kaydettiği ilerleme hakkında bilgileri içereceği,
Temel Haklar Ofisinin personel sayısının 2012’de bir pozisyondan 2019’da 10 pozisyona yükseldiği,
mevcut pozisyonlardan ikisinin de şikâyetleri ele almakla görevli olduğu, 2020’de Frontex’in Temel
Haklar Ofisine yeni Temel Haklar Yetkilisi yardımcısı pozisyonu, 40 temel hak gözlemcisi pozisyonu
ve ulusal idarelerden memurlar için geçici olarak iki pozisyon tahsis ettiği, bu yeni tahsis edilen
pozisyonların 2021’de doldurulması gerektiği,
Temel Haklar Yetkilisi’nin Frontex tarafından koordine edilen her zorla geri gönderme olayında
Frontex personelinin bir üyesinin bulunmasına rağmen, zorla geri gönderilen kişilere her zaman
şikâyet formları verilmediğini belirttiği,
Farklı kökenlerden göçmenlerin ve mültecilerin mağduriyet giderme mekanizmalarının standart
ve/veya AB ülkelerinde ücretsiz olduğundan haberdar olmayabileceği veya şikâyette bulunmanın,
olası sığınma başvuruları gibi diğer prosedürlere halel getireceğinden çekiniyor olabileceği, şikâyet
mekanizmasıyla ilgili kamu bilgilendirme materyallerinin daha fazla dikkat çekmek için uyarla-
nabileceği,

Frontex’in operasyonlarında temel haklarının etkilenme olasılığı olan kişilerin, genellikle son derece
zor durumlarda yaşamakta olduğu, temel hakları için mücadele edecek zamanlarının ve kaynak-
larının olmayabileceği,

Mülteci ve göçmenlerden AB sınırlarında haklarının ihlal edildiğine dair en fazla şikâyet alan Yu-
nanistan Ombudsmanı’nın ara raporunda; Yunanistan’a uluslararası koruma arayışıyla gelip Tür-
kiye’ye geri gönderildiklerini iddia eden yabancı uyruklu kişilerin durumu hakkında soruşturduğu
15 bireysel şikâyetten 12’sinin STK’lar tarafından, birinin ise kişiler adına hareket eden bir avukat
tarafından sunulduğunu belirttiği,

Temel Haklar Yetkilisi açıkça resen inceleme yürütme yetkisine sahip olmasa da esas olarak bu
amaca hizmet eden “endişe verici husus” ve “muhtemel risk” adında iki prosedür kullandığı; “muh-
temel risk” prosedürünün, şikâyet sahiplerinin şikâyetlerinin kabul edilebilirliğin usul gerekliliklerine
uymadığı, ancak şikâyetlerinde sağlanan bilgilerinin, Frontex’in faaliyetleri nedeniyle temel
haklarına yönelik muhtemel, ciddi ve onarılamaz bir zarar görme riskini beraberinde
getirdiği durumlarda Temel Haklar Yetkilisinin şikâyet sahiplerine yardım edebilmesini
sağladığı, Temel Haklar Yetkilisi tarafından alınan bilgiler veya incelemez olduğuna hük-
medilen bir şikâyetin bir Frontex faaliyetine temel haklar açısından daha genel bir etkisi
olabilecek sorunları gündeme getirmesi durumunda, “endişe verici husus” prosedürünün
uygulandığı,

156