Page 208 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

Yunanistan’ın göçmenleri ve mültecileri ülkesine kabul etmemesi, sığınma prosedürlerine aykırı uy-
gulamalar izlemesi, geri göndermeme ilkesine ve toplu sınır dışı etme yasağına aykırı davranması açık
bir şekilde uluslararası hukuka aykırıdır. Ancak raporda yer verilen bulgulara göre fiili durum açık
bir şekilde uluslararası hukuka aykırı olan bu uygulamaların çok ötesindedir. Yunanistan’ın
uygulamaları uzun süredir sığınma hakkı ihlalinin çok üzerinde yaşam hakkını dahi ihlal eder
hale gelmiştir.

2 Şubat 2022 tarihinde şiddete uğrayan, yağmur altında saatlerce bekletilen, -2 derecede çetin kış so-
ğuğunda tüm kıyafetleri çıkarılarak geri itilen 60 kişilik mülteci ve göçmen grubundan yolda donarak
hayatını kaybedenler, 2022 yılında donarak vefat eden 19 kişi olarak kayıtlara geçmiştir. Bu durum dahi
hak ihlallerinin görmezden gelinmesi sonucu cezasızlık kültürünün etkisiyle, geri itme uygulamaları-
nın ne derece trajik boyutlarda artarak devam ettiğinin somut bir kanıtı olarak karşımıza çıkmaktadır.

Nitekim Yunanistan unsurları tarafından karadan yapılan geri itme uygulamaları neticesinde 2021 yı-
lında toplam 53 düzensiz göçmenin donarak ve Meriç Nehri’nde boğularak hayatını kaybettiği, 2022
yılında ise 31 Mayıs itibariyle toplam 33 düzensiz göçmenin donarak ve Meriç Nehri’nde boğularak
hayatını kaybettiği kayıtlara geçmiştir.

Yunanistan unsurları tarafından yapılan denizden geri itme uygulamaları neticesinde ise, 2021 yılında
8, 2022 yılında ise 31 Mayıs tarihi itibariyle 3 düzensiz göçmenin hayatını kaybettiği görülmektedir.

Yunanistan unsurları tarafından yapılan geri itme uygulamaları neticesinde hayatını kaybeden toplam
düzensiz göçmen sayısı incelendiğinde, 2021 yılında 61, 2022 yılında 31 Mayıs itibariyle 36, toplamda
ise 97 düzensiz göçmenin donarak ve boğularak hayatını kaybettiği tespit edilmiştir.
Denizden geri itme olaylarında düzensiz göçmenlerin bazen elleri arkadan kelepçeli olarak, bazen de
can yeleği giydirilmeden doğrudan denize atıldığı tespit edilmiştir. 2021 yılında 14 olayda, 2022 yılın-
da ise 31 Mayıs itibariyle 7 olayda toplam 78 düzensiz göçmenin doğrudan denize atıldığı, bu olaylar
neticesinde ise toplam 69 düzensiz göçmenin Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından kurtarılabildiği,
9 düzensiz göçmenin ise boğularak vefat ettiği tespit edilmiştir. 2021 ve 2022 yıllarında geri itme
uygulamalarına bağlı olarak meydana gelen ölüm olaylarının tamamında düzensiz göçmenlerin elleri
kelepçeli olarak veya can yeleği giydirilmeden doğrudan denize atıldığı görülmektedir.

Araştırma sürecinde Göç İdaresi Başkanlığından elde edilen verilere göre, Yunanistan unsurları tara-
fından 2020 yılında 17.245, 2021 yılında 16.497, 2022 yılında ise 31 Mayıs itibariyle 7.781 düzensiz
göçmenin geri itildiği görülmektedir. 2020 yılından 31 Mayıs 2022 tarihine kadar olan süreçte
toplam 41.523 düzensiz göçmenin geri itildiği tespit edilmiştir.

Yunan Göç ve İltica Bakanlığı tarafından deniz yoluyla Yunanistan’a ulaştığı açıklanan düzensiz göç-
men sayılarına ilişkin resmi veriler ile Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından açıklanan Yunanistan un-
surları tarafından deniz yoluyla geri itilen düzensiz göçmen sayılarına ilişkin resmi veriler incelendi-
ğinde ise Yunanistan unsurları tarafından 2020 yılında 312 olayda 9.008 düzensiz göçmenin, bir başka
deyişle Yunanistan sınırına deniz yoluyla ulaşan düzensiz göçmenlerin % 50’sinin; 2021 yılında 628

206