Page 203 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından 11/01/2006 tarihinde 952. Delegeler Komitesi toplantısı
sırasında kabul edilen Üye Devletlere Avrupa Cezaevleri Kuralları Hakkında REC (2006) 2 No.lu
Tavsiye Kararının ekinde yer alan Avrupa Cezaevi Kurallarının 54.4 numaralı kuralında, “Aranan kişiler,
arama yöntemleri nedeniyle küçük düşürülmemelidir.”, 54.5 numaralı kuralında, “Kişiler sadece hemcinsleri
olan personel tarafından aranmalıdır.”, 54.7 numaralı kuralında, “Arama esnasında, mahrem yerlerde yapı-
lacak inceleme sadece hekim tarafından yapılmalıdır.” hususları düzenlenmiştir.

Mülteci ve göçmenlerin yarı çıplak şekilde geri itilmesi uluslararası sözleşmelerde yasaklanan
aşağılayıcı muamele kapsamına girdiği ve özel yaşama saygı hakkı ile mülkiyet hakkını ihlal
ettiği gibi mevsim şartları nedeniyle aşırı soğuğa maruz kalmaları söz konusu olduğundan
mülteci ve göçmenlerin yarı çıplak şekilde geri itilmesi işkence ve kötü muamele yasağının
ayrıca ihlalini teşkil etmektedir.

Kurumumuz tarafından tespit edilen; can salında geri itme, elleri arkadan bağlayarak Meriç Nehri’ne/
Ege Denizi’ne atma, yüzme bilmeyenleri can yeleği olmadan nehre veya denize girmeye zorlama, zor
kullanarak nehre veya denize atma, taciz, tecavüz, botları batırma, batırmaya çalışma, gerçek mermi
kullanılmak suretiyle ateş etme, benzin dökerek yakma, toplu şekilde sınır dışı etme, sopa, cop ve
çekiçle darp etme, şiddet uygulama ve kötü muamelede bulunma, çıplak bir şekilde geri itme, kötü
hava koşullarında zorla kıyafetlerinin çıkartılması, dini değerleri aşağılayıcı davranış ve söz söyleme
gibi 50 farklı geri itme uygulaması ile başta yaşam hakkı olmak üzere, kişi özgürlüğü ve güvenliği
hakkı (keyfi alıkoyma yasağı), taciz, kötü muamele, işkence ve diğer zalimane, gayriinsanî veya küçül-
tücü muamele veya ceza yasağı, insan haklarına ve onuruna saygı yükümlülüğü, özel yaşama ve aile
yaşamına saygı hakkı, mülkiyet hakkı, ayrımcılık yasağı, kendi ülkesi de dâhil olmak üzere herhangi bir
ülkeden ayrılma hakkı, sığınma hakkı, etkili başvuru ve soruşturma yapılması ile adalete erişim hakkı,
adil yargılanma hakkı, toplu sınır dışı yasağı, geri göndermeme ilkesi, yasa dışı yollardan girişleri veya
bulunuşları nedeniyle ceza verilemeyeceği, çocukları ilgilendiren tüm işlemlerde çocuğun yüksek ya-
rarının esas alınacağı, ayrım gözetilmeksizin koruma tedbirlerinin alınacağı, din ve vicdan hürriyeti,
sağlığa erişim hakkı, eğitim hakkı, ifade özgürlüğü gibi 18 hak, yasak ve ilkenin ihlal edildiği kana-
atine varılmıştır.

Videolar, fotoğraflar, tanık ifadeleri ve belgelerle inkar edilemez bir şekilde kanıtlanan, uluslararası ra-
porlara ve medyaya yansıyan binlerce geri itme vakasına rağmen geri itme uygulamalarının sistema-
tik ve sürekli bir şekilde devam ettiği, Yunanistan’ın da taraf olduğu yukarıda ayrıntılarına yer verilen
çok sayıda uluslararası sözleşmenin açık bir şekilde ihlal edildiği görülmektedir.

201