Page 207 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

man göçmen durumuna düşeceğini öngörme imkânının olmadığının göstergesidir. Ani göç
olayları, göç konusuna ilişkin ani müdahaleye ve ilk anda ortaya çıkan ihtiyaçların hızlı bir şekilde
giderilmesine odaklanan uluslararası bir iş birliğine ve anlayış değişikliğine duyulan ihtiyacı hatırlat-
maktadır.

Göç gerçeği, savaş ve çatışmadan kaçınmak için komşu ülkelere sığınan Ukraynalı göçmenler üzerin-
den bu son can yakıcı örnekte bir kez daha kendisini göstermiştir. Yaşayabilmek ümidiyle göç eden
insanların göç sebepleri genel olarak aynıdır, ancak bu sefer göç edilen ülkelerin tutumları farklı ol-
muştur. Suriye, Afganistan ve diğer bölge coğrafya ülke vatandaşlarına takınılan kapalı kapı politi-
kasının Ukraynalı göçmenlere takınılmaması, ülkeye komşu olan ve olmayan diğer ülkeler tarafından
göçmenlerin kabulüne ilişkin yapılan olumlu çağrılar ile girişimlerde bulunulması ve hatta Yunanis-
tan Başbakanı tarafından “Yunanistan’ın Ukrayna’dan gelecek mültecileri kabul etmeye hazır
olduğu”nun bildirilmesi ve bazı gazetecilerin ifade ettiği şekilde “sarışın, mavi gözlü Avrupalı”
2
göçmenlere takınılan insani yaklaşım ve açıklamalar, aslında ülkelerin göç konusunda herkese karşı
izlemesi gereken insani politikalar hakkında fikir vermektedir.

Buna rağmen, Suriyeli, Afganistanlı, Yemenli göçmen ve mültecilere takınılan insanlık dışı ve ayrımcı
tavrın, Ukrayna’dan göçü esnasında AB ve Ukrayna vatandaşı olmayan, özellikle Afrika uyruklu göç-
menlere karşı da takınıldığı haber ve görüntülere yansımıştır. Ukrayna’dan göç eden ancak AB ve Uk-
3
rayna vatandaşı olmayan, özellikle Afrika uyruklu göçmenlere yapılan ayrımcı ve ırkçı uygulamalar ile
yıllardır Avrupa’ya ulaşmaya çalışan Suriyeli, Afganistanlı, Yemenli göçmenlere takınılan tavır arasında
bir farklılık bulunmamaktadır.
Göçmenlik; rengi, dini, ırkı, dili, yaşı ve cinsiyeti olmayan bir terimdir. Göçmenin dininin, di-
linin, doğduğu yerin, mensubiyetinin, teninin, saçının ve gözlerinin renginin ülke sınırlarına
kabul edip etmemede ya da uygulanan muamelede farklılık teşkil etmemesi gerekmektedir.
Göç konusunun en çok çocukları ve anneleri etkilediği unutulmamalıdır.
Göçmenlere yönelik yaklaşımlardaki farklılık ve geri itme uygulamaları, göçmen karşıtlığının ve yaban-
cı düşmanlığının çok ötesinde, göçmenin dininin, dilinin, doğduğu yerin, mensubiyetinin, teninin,
saçının ve gözlerinin renginin göçmen olarak kabul edilip edilmemede ön koşul olarak dikkate alındı-
ğını, kriterleri taşımayanların geri itildiğini açık bir şekilde göstermektedir.
Uluslararası hukuk çerçevesinde devletlerin sınırlarını kontrol etme haklarının bulunduğu kuşkusuz-
dur. Söz konusu hak, belli koşullar altında devlet topraklarından sınır dışı edilebilmeyi de kapsamakta-
dır. Ancak sınır dışı işlemleri ve sınır kontrolleri ulusal ve uluslararası hukuki yükümlülüklere uygun bir
şekilde gerçekleştirilmelidir.

2 Ayrıntı için bkz. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/yunanistan-ukraynadan-gelecek-multecileri-kabul-etmeye-haziriz/2519692; Erişim
Tarihi: 03/03/2022.
3 Ayrıntı için bkz. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ukrayna-sinirinda-irkciliga-ugrayan-afrikalilar-cikis-yolu-ariyor/2517749 ve htt-
ps://tr.euronews.com/2022/02/28/ukrayna-dan-c-kmak-isteyen-afrikal-ogrencilerin-s-n-rda-engellendigi-iddia-edildi; Erişim Tarihi:
03/03/2022.

205