Page 118 - kdk-2015-yillik-rapor

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Bilgi Edinme Hakkı

İnsan hakları alanında Kurumumuza yapılan başvurular arasında, bil-
gi edinme hakkına ilişkin başvurular ilk sırayı almaktadır. Sonrasında ise
mahkûm başvurularına ilişkin, özellikle de ailelerinin kendilerini ziyarete
gelmelerinde sıkıntı yaşadıkları iddiasıyla, mahkûmların ailelerinin bulun-
duğu şehirlere veya bu şehirlere yakın olan şehirlere nakledilmeleri yönün-
deki şikâyetler öne çıkmaktadır. Ayrıca her türlü ayrımcılığın önlenmesi,
özel hayatın gizliliği ve kişisel verilerin korunması yönünde de Kurumu-
muza başvurular yapılmaktadır.

İnsan hakları alanında Kurumumuza yapılan başvuruların çoğunluğunu
“Bilgi Edinme Hakkı” kapsamında vatandaşlarımızın kamu kurumlarına
yapmış oldukları başvurulara ya hiç cevap verilmediği ya da eksik cevap
verildiği yönündeki şikâyetler oluşturmaktadır. 4982 sayılı Bilgi Edinme
Hakkı Kanunu’nun “Bilgi verme yükümlülüğü” başlıklı 5 inci maddesinin
birinci fıkrasında, kurum ve kuruluşların, 4982 sayılı Kanun’da yer alan is-
tisnalar dışındaki her türlü bilgi veya belgeyi başvuranların yararlanması-
na sunmak ve bilgi edinme başvurularını etkin, süratli ve doğru sonuçlan-
dırmak üzere gerekli idarî ve teknik tedbirleri almakla yükümlü oldukları
belirtilmesine rağmen bazı kamu kurumlarının, vatandaşlarımızın yapmış
oldukları başvurulara kayıtsız kaldıkları, yeterli gerekçeleri göstermeden baş-
vurularını reddeddikleri görülmektedir. Bu durum “Bilgi Edinme Hakkı”nın
kamu kurumlarınca yeterince anlaşılamadığı intibaını uyandırmaktadır.

Bu durumda bilgi edinme hakkı kültürü yavaş yavaş toplumumuzda geliş-
mekte ve vatandaşlarımız bu bilinçle ilgili kamu kurumlarına başvurular 117
yapmaktadır. Kamu kurumlarının bu başvurulara cevap vermemeleri de bu
kurumlarda görevli personelin demokrasinin gereği olarak şeffaflık ve açık-
lık ilkelerine aykırı davrandıklarını ortaya koymaktadır. Kanunda belirti-
len istisnalar haricindeki bilgi ve belgeleri gerekçe göstermeden vermeyen
kamu personelinin öncelikle “Bilgi Edinme Hakkı” kültürünün yerleşmesi
açısından bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Buna rağmen Kanuna aykı-
rı bir şekilde vatandaşların başvurularını reddeden veya eksik bilgi veren
yetkililer hakkında idari ve cezai yaptırımların etkin olarak uygulanması
gerektiği düşünülmektedir.
İnsan hakları alanında Kurumumuza “Bilgi Edinme Hakkı” kapsamın-
da yapılan başvurulardan sonra ise ceza infaz kurumlarında bulunan
mahkûmların yapmış oldukları başvurular gelmektedir. Bu başvuruların

YILLIK RAPOR 2015