Page 168 - kdk-2015-yillik-rapor

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

1982 Anayasasının “Eğitim ve Öğrenim Hakkı ve Ödevi” başlıklı 42 nci
maddesinde kimsenin eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaya-
cağı, öğrenim hakkının kapsamının kanunla tespit edilerek düzenlendiği,
Devletin maddî imkânlardan yoksun başarılı öğrencilere, öğrenimlerini
sürdürebilmeleri amacı ile burslar ve başka yollarla gerekli yardımları ya-
pacağı hususları hüküm altına alınmış, “Sosyal Güvenlik Hakkı” başlıklı
60 ıncı maddesinde ise, herkesin, sosyal güvenlik hakkına sahip olduğu ve
Devletin bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alıp teşkilatı kuracağı
düzenlenmiştir. Yine Anayasamızın 65 inci maddesi gereği; Devlet, sosyal
ve ekonomik alanlarda Anayasa ile belirlenen görevlerini, bu görevlerin
amaçlarına uygun öncelikleri gözeterek malî kaynaklarının yeterliliği öl-
çüsünde yerine getirmektedir. Anayasamızın “Temel Hak ve Hürriyetlerin
Sınırlandırılması” başlıklı 13 üncü maddesinde ise; temel hak ve hürriyet-
lerin özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde
belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabileceği hükme
bağlanmıştır.
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 22 nci maddesi, Avrupa Sosyal Şar-
tı’nın “Sosyal Güvenlik Hakkı” başlıklı 12 nci maddesi ve Ekonomik, Sos-
yal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme’nin “Sosyal Güvenlik
Hakkı” başlıklı 9 uncu maddesinde herkesin sosyal güvenlik hakkına sahip
olduğuna ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 1 No’Iu Ek Protokolünün 1 inci
maddesi; “Her gerçek ve tüzel kişinin mal ve mülk dokunulmazlığına saygı
gösterilmesini isteme hakkı vardır. Bir kimse, ancak kamu yararı sebebiyle 167
ve yasada öngörülen koşullara ve uluslararası hukukun genel ilkelerine uy-
gun olarak mal ve mülkünden yoksun bırakılabilir.” şeklindedir.

Mülga 5434 sayılı Kanun’un 74 üncü maddesi “(Değişik: 07/05/1986
3284/11 md.); Ölüm tarihinde (18) yaşını, ortaöğrenim yapmakta ise (20)
ve yükseköğrenim yapmakta ise (25) yaşını doldurmamış erkek çocukla-
ra aylık bağlanır. ... Bir yükseköğrenimin bitirilmesinden sonra ikinci bir
yükseköğrenimde geçen süreler ile doktora veya ikinci defa yapılan master
veyahut lisansüstü uzmanlık öğreniminde geçen sürelerde aylık ödenmez...”
hükmünü amirdir.
Somut olayda; şikâyetçinin kayıt yaptırdığı fakültenin zorunlu bir yılı Al-
manca, bir yılı İngilizce olmak üzere iki yıllık hazırlık sınıfı olduğu, şikâ-

YILLIK RAPOR 2015