Page 322 - kdk-2015-yillik-rapor

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

17.6.Kurulun 27/05/2015 tarih ve 1040 numaralı Kararında kayıtlı, "seçmen eğitimi materyalinin
Türkçe dâhil hiçbir dil ve lehçelerde yapılmayıp, bu iş oy verme sırasında sandık kurulu başkanına
verilmiştir. Nitekim Kurulumuzun 04/03/2015 tarihli, 2015/292 sayılı kararı ile kabul edilen Sandık
Kurullarının Oluşumu, Görev ve Yetkilerini Gösterir 135 sayılı Genelge'nin 30/b maddesi uyarınca,
oy verme işleminin sandık kurulu başkanı tarafından anlatılması ve tarif edilmesi, Türkçe
bilmeyenlerin talep etmeleri halinde o yerde temin edilecek tercümanlar vasıtasıyla yapacağı
işlemlerin anlatılması gerektiğinden, seçmenin oy verme işlemi konusunda eğitildiğinin kabulü
gerektiğine…" ifadelerine yer verilmek suretiyle ilgili talep bir kez daha ret edilmiştir.
17.7.Sonuç olarak, ulusal mevzuat ve uluslararası hukuk tarafından güvence altına alınan seçme
hakkının kullanımı noktasında çözüme kavuşturulması gereken bir sorun ortaya çıkmıştır.
D. Kamu Denetçisi Mehmet ELKATMIŞ’ın İnceleme ve Araştırma Bulguları
18.Şikâyet konusunun çözümü amacıyla ilgili idareden istenilen bilgi ve belgeler Kamu Denetçiliği
Kurumu'na Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından gönderilmiş, söz konusu bilgi ve belgelere
raporun "İdarenin Şikâyete İlişkin Açıklamaları" başlığı altındaki paragraflarda yer verilmiştir.

III. HUKUKİ DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. İlgili Mevzuat
19.2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının “II. Cumhuriyetin nitelikleri” başlıklı 2 nci
maddesinde, Türkiye Cumhuriyetinin demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olduğu; “V.
Devletin temel amaç ve görevleri” başlıklı 5 inci maddesinde, devletin temel amaç ve görevlerinin
kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak surette
sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmak, insanın maddi ve manevi varlığının
gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışmak olduğu; “X. Kanun önünde eşitlik” başlıklı 10
uncu maddesinde, herkesin dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve
benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşit olduğu; “XI. Anayasanın bağlayıcılığı
ve üstünlüğü” başlıklı 11 inci maddesinde, Anayasa hükümlerinin, yasama, yürütme ve yargı
organlarını, idare makamları ile diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kuralı olduğu; “II.
Seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakları” başlıklı 67 nci maddesinin birinci
fıkrasında, vatandaşların “…kanunda gösterilen şartlara uygun olarak seçme, seçilme ve bağımsız
olarak veya bir siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma ve halkoylamasına katılma hakkına
sahip…” olduğu; aynı maddenin ikinci fıkrasında seçimler ve halkoylamalarının “serbest, eşit, gizli,
tek dereceli, genel oy, açık sayım ve döküm esaslarına göre, yargı yönetim ve denetimi altında”
yapılacağı; “E. Seçimlerin genel yönetimi ve denetimi” başlıklı 79 uncu maddesinin birinci
fıkrasında, seçimlerin, yargı organlarının genel yönetim ve denetimi altında yapılacağı, aynı
maddenin ikinci fıkrasında ise “Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde
yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma, seçim süresince ve seçimden sonra
seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikâyet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama ve
Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin seçim tutanaklarını ve Cumhurbaşkanlığı seçim tutanaklarını
kabul etme görevi Yüksek Seçim Kurulunundur. Yüksek Seçim Kurulunun kararları aleyhine başka bir
mercie başvurulamaz” olduğu, “D. Milletlerarası andlaşmaları uygun bulma” başlıklı 90 ıncı
maddesinin beşinci fıkrasında, usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmaların kanun

7 / 18

321

YILLIK RAPOR 2015