Page 105 - 6. yılında ombudsmanlık web

Peki, neleri şikâyet etmiş 17’nci yüzyılın sonunda ahali? Başta şunu belirtmek la-
zım ki hiçbir sınırlandırma yok ve hiçbir sınırlandırma olmadığı için defterlerde de
bir tasnifleme yok, çok çeşitli konularla karşılaşabiliyorsunuz. Biz bunların belli baş-
lılarını belirtmeye çalıştık. Zulüm var, zulüm en fazla, başlıkta yüzde 36 gözüküyor.
Yalnız, buradan şu anlam çıkmasın: Osmanlı Devleti’nde zulüm almış başını gitmiş
gibi bir genelleme yapmamak lazım çünkü bu defterlerin esas tutulma maksadı zu-
lümdür yani zulmü önlemektir. Burada yüzde 36 oranında zulüm vardır ki zulmün ne
olduğundan da kısaca bahsetmek lazım. Zulümden kasıt, belgelerde, defterlerde ge-
çen, ahaliye devletin belirlediği, kanunların belirlediği vergiden daha fazla vergi alma
çabasıdır, vergi toplayıcıları tarafından, yoksa işkence gibi bir şey akla gelmemesi
lazım. Diğer başlıklar da sırasıyla görülebilir. Bunlarda dikkat edilmesi gereken şeyler,
borç mesela. Borç nedir? 2 kişi arasındaki alışveriş meselesinden doğan borçlardır. Bu
mesela taşrada çözülemiyor, ne yapılıyor? Divan-ı Hümayun’a kadar gidebiliyor. Miras
malı meselesi, normalde kadının şeriat çerçevesinde çözebileceği bir meseledir ama
ne yapılamamış? Kadı bunu çözememiş ki mesele Divan-ı Hümayun’a kadar gitmiştir.

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ
DOÇ. DR. YASİN KURBAN

– Ya da hocam şöyle, çözmüş ama memnun kalmamış taraflardan biri.

14 ŞUB A T 2019 103