Page 57 - KDK

OMBUDSMANLIKLAR HAKKINDA KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME 55

Kendi inisiyatifiyle soruşturma ve denetim yapma

17. (1) Ombudsmanlık, bir konuyu kendi inisiyatifiyle soruşturmak için ele
alabilir. (2) Ombudsmanlık, bir makamın vaka ele almasıyla ilgili genel so-
ruşturmalar üstlenebilir.
18. Ombudsmanlık, Ombudsmanlığın yetki alanına giren herhangi bir kurum
veya şirketi ve herhangi bir istihdam yerini denetleyebilir. Bölüm 21 uyarınca
yapılan değerlendirmelere ek olarak ve evrensel insani ve insancıl kaygılara
dayalı olarak, Ombudsmanlık, bu tür bir soruşturma ile bağlantılı olarak, bir
kurumun veya makamın organizasyonu ve işleyişi ile ilgili konuları ve kurum
veya makamın kullanıcılarına yönelik muamele ve faaliyetlerle ilgili konuları
değerlendirebilir.

Finlandiya Ombudsmanı, Parlamento Ombudsmanlığı Kanunu uya-
116
rınca, Bölüm 4’te, kendi inisiyatifi ile kullanacakları yetkileri belirtmek-
tedir: Ombudsman aynı zamanda, resen bir meseleyi kendi yetki alanı
içine alabilir.

Bir Ombudsman için, resen kullanabileceği yetkinin avantajı, kendi
otoritesini genişletmesidir. Resen kullanabilecekleri yetkilerin kullanıl-
ması, kurumun münferit adaletsizlikten uzaklaşmasına ve iyi idareye
daha fazla odaklanmasına yardımcı olur. İdari sürecin adaleti ve iç taz-
minat usullerinin kalitesi araştırılabilecektir (Gill 2020 – s. 84). Konuları
proaktif olarak araştırma yeteneği, idari yargı sistemine yeni bir dina-
mik getirir.
İskoç Hükûmeti bir Şikâyet Standartları Kurumu kurmuş olup, bu ku-
rum, SPSO içinde yer alan yarı düzenleyici bir organdır. Ombudsman-
117
ların resen harekete geçme yetkileri, bu tür vakaların gelecekte ger-
çekleşmesini önlemek amacıyla, sorunların küresel bir bakış açısıyla
ele alınmasını, münferit bir şikâyet olarak ele alınmaktan çıkarılmasını
sağlamalıdır. Bunun anlamı, resen usullerin, bireyler tarafından şikâye-
te konu olmamış, ancak yine de Ombudsmanların müdahalesi gere-
ken sorunların üstesinden gelmeye odaklanması gerektiğidir. Bu tür

116 https://www.finlex.fi/en/laki/kaannokset/2002/en20020197.pdf
117 Gill, C. (2014). Ombudsmanlığın Gelişmekte Olan Rolü: İdari Adalete “İskoç Çözü-
mü”nün Kavramsal ve Anayasal Bir Analizi. Kamu Hukuku, 662-681.