Page 55 - KDK

OMBUDSMANLIKLAR HAKKINDA KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME 53

Bulgaristan’da, 01.01.2004 tarihinden bu yana yürürlükte olan Om-
budsmanlık Kanunu, değişikliklerle birlikte, şunları belirtmektedir:
111
19.(3) 11.05.2012 tarihinden bu yana yürürlükte olan Paragraf 02 –SG
29/12’nin önceki metni Ombudsmanlık, bireylerin hak ve özgürlükleri-
nin korunması için gerekli koşulların oluşturulmadığını belirlediğinde
kendi inisiyatifiyle harekete geçer.

Karadağ’da 29 Temmuz 2011 tarihli İnsan Hakları Ombudsmanlığı Ya-
sası, Madde 28 (38)’de, maddenin 3. fıkrasında, İnsan Hakları Savu-
112
nucusunun resen hareket etmesi için mağdurun rızasının gerekli ola-
cağını öngörmektedir. Bu madde, Savunucunun genel yetkilerine ve
soruşturma yetkileri ile insan hakları ihlallerini kamuya açıklama hakkı
gibi farklı eylem türlerine sahip olma olasılığına atıfta bulunmaktadır.
Bu nedenle, bazı durumlarda, özellikle de ciddi insan hakları ihlalle-
rinin meydana geldiği iddia edilen veya özel olarak savunmasız olan
kişilerin haklarının ihlal edildiği iddia edilen durumlarda, Koruyucu, ge-
nelin çıkarları için böyle bir rızayı aramaksızın harekete geçme hakkına
sahip olmalıdır.

Genel olarak, Ombudsmanlık, eğer kapsamı kendi yetkileri alanı içeri-
sindeyse, resen soruşturma başlatmaya karar vermede yasa ile sınır-
landırılamaz. Böyle bir karar, yalnızca böyle bir eyleme ihtiyaç olduğu-
na inanmalarına bağlı olmalıdır.

c Bağlayıcı Bulgular ve Öneriler Sunabilmelerinin Artıları ve Eksileri
Bu bölüm, bir önceki noktaya dayalı olarak, bağlayıcı yetkilere sahip
olmanın lehindeki ve aleyhindeki bazı argümanlar ortaya koymaktadır.
Ombudsmanların ahlaki otoritesi önemlidir. Ombudsmanların bağlayıcı
yetkileri olması durumunda ise yasacılık riski söz konusudur. Başka
bir deyişle, Ombudsmanın güçlü yönlerinden biri olan uyuşmazlıkların
çözülmesi için resmî olmayan araçlar kullanılması tehlikeye girebilir. İr-
landa Eski Ombudsmanı, daha sonra Avrupa Ombudsmanı olan Emily
O’Reilly, Ombudsmanların bir “yaptırıma değil, etkileme yetkisi”ne sa-
hip olduğu şeklinde düşünülmesi gerektiğini ileri sürmektedir.

111 https://www.legislationline.org/download/id/6577/file/Bulgaria_law_on_ombuds-
man_2004_am2013_en.pdf
112 https://www.legislationline.org/download/id/3550/file/Joint%20Opinion%20on%20
the%20law%20on%20the%20protector%20of%20human%20rights%20and%20free-
doms%20of%20Montenegro%2019%20October%202011_en.pdf