Page 143 - soma rapor 30122014

Bu düzenlemeler incelendiğinde; yüklenicinin sahadaki çalışmalarının projesine,

yürürlükteki Maden Kanunu’na ve yönetmeliklere göre yapılıp yapılmadığının kontrolü
görevinin, idareye yani Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne verildiği, bu görev

kapsamında idarenin ve kontrol teşkilatının, yükleniciden, çalıştırılmasında veya işyerinde
bulunmasında engel durumu olduğunu tespit ettiği, uygunsuz davrandığı veya görevlerini

yerine getirmekte yetersiz olduğu kanısında olduğu veya işyerinde çalıştırılmasında sakınca
gördüğü her kademe ve nitelikteki elemanın iş başından veya işyerinden uzaklaştırılmasını,

ayrıca uygun olmayan ekipman ve araçların işyerinden uzaklaştırılmasını talep etme hakkına

sahip olduğu görülmektedir. Böylelikle, TKİ'nin yapılan işi teknik boyutu dahil olmak üzere
denetleyeceği hüküm altına alınmıştır.

TKİ ile yapılan yazışma ve toplantılarla, ruhsat sahibi sıfatını haiz olması nedeniyle bu
sıfattan kaynaklanan ve kendi düzenleyici normları kapsamında gerçekleştirilen kontrollerin

mahiyeti tetkik edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla TKİ’ye yazılan yazıda, genel olarak “başta
rödövans sözleşmesi ile üretim yapan yükleniciler olmak üzere faaliyetlerin sözleşmede yer

alan hükümlere göre yürütülüp yürütülmediğinin kontrolüne ilişkin esas ve standartlar” talep
edilmiş olup, bu talebimize, bahse konu sorumuzun yanıtının, “kaza sonrası Cumhuriyet

Savcılığı tarafından yürütülen soruşturmalar sonucu ortaya çıkacağı” şeklinde anlaşılması güç

bir yanıtla karşılık verildiğinden, TKİ’nin yaptığı kontrolün esaslarına ilişkin değerlendirme
yapılamamıştır.

Ayrıca teknik şartnamenin üretim miktarını düzenleyen 4 üncü maddesinde; sözleşme
konusu işin, hazırlık döneminde yaklaşık 500.000 bin ton, işletme döneminde 1. yıl asgari

1.000.000 ton/yıl, 2. yıldan itibaren 1.500.000 ton/yıl olmak üzere toplam 15.000.000 ton
kömür üretimi olduğu düzenlendikten sonra yüklenicinin yıllık termin programından fazla

üretim yapabileceği hükmü de eklenmek suretiyle TKİ tarafından üretim artışının gerektirdiği
proje değişikliği şirketten talep edilmeyerek, kömür üretim üst limiti şirketin tamamen

insiyatifine bırakılmıştır.

Zira sözleşme bitim tarihi olan 2016 yılı itibariyle olması gereken toplam üretim miktarı

15.000.000 ton iken kaza tarihi olan 13/05/2014 itibariyle gerçekleştirilen toplam üretim

14.926.354,54 ton olup özellikle, 2009 yılının son çeyreğinde “Eynez Yeraltı Sahalarından
Kömür Üretme İşi”nin Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. firmasına devredildiği tarihten itibaren

ortalama yıllık üretim miktarlarının, asgari üretim miktarlarının hemen hemen 2 katı şeklinde
seyrettiği aşağıdaki tabloda da açıkça görülmektedir.

129