Page 138 - soma rapor 30122014
P. 138
uyarınca bu tarihten öncesi ve sonrasına ilişkin davalıların sorumluluğu, aralarındaki hukuki
ilişkinin niteliği, davalılar arasında asıl işveren – alt işveren ilişkisinin bulunup bulunmadığı
noktasında toplanmaktadır.
3213 sayılı Maden Kanununun Ek 7. maddesinde "(Ek madde: 10/06/2010 – 5995 S.K:/17
md.) Maden ruhsat sahiplerinin, ruhsat sahalarının bir kısmında veya tamamında üçüncü
kişilerle yapmış oldukları rödövans sözleşmelerinde, bu alanlarda yapılacak madencilik
faaliyetlerinden doğacak İş Kanunu, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili idari, mali ve hukuki
sorumluluklar rödövansçıya ait olacağı, ancak bu durumun ruhsat sahibinin Maden
Kanunundan doğan sorumluluklarını ortadan kaldırmayacağı" bildirilmiş olup söz konusu
hüküm yürürlük tarihi itibariyle somut olaya uygulandığında, bu tarihten , iş sözleşmesinin
sona erdiği tarihine kadar olan dönemdeki işçilik alacaklarından sadece rödövans sözleşmesi
ile çalışan firma sorumlu olacaktır. Anılan yasanın yürürlük tarihinden önceki dönemdeki
dava konusu alacaklardan davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğuna karar
verilmesi gerekir. Buna göre davalıların sorumluluk dönemlerine göre hesaplamalar yeniden
yapılarak, süresinde ve yerinde olan zamanaşımı def'i değerlendirilerek çıkacak sonuca göre
bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması hatalıdır ..." ifadelerine yer
vermiştir.
Yargıtay kararında özellikle değinilmesi gereken bir husus vardır ki; o da 3213 sayılı
Maden Kanununun Ek 7 nci maddesinin yürürlük tarihi olan 24/06/2010 tarihinden önceki
dönemdeki işçilik alacaklarından ruhsat sahibi ve rödövansçının müştereken ve müteselsilen
sorumlu olduğudur. Buradan hareketle, madencilik faaliyetlerinden doğacak İş Kanunu, iş
sağlığı ve güvenliği ile ilgili idari, mali ve hukuki sorumluluklar her iki tarafın üzerinde olup,
Ek 7 nci maddenin yürürlük tarihinden önce yapılan rödövans sözleşmelerinde asıl işveren – alt
işveren ilişkisinin bulunduğu sonucuna ulaşılabilecektir.3213 sayılı Kanunun genelinde ve
ruhunda, ruhsat sahibinin, ruhsat hukukunun devamı için olan sorumlulukları ile iş güvenliğinin
sağlanması için gerekli sorumlulukları ele alınmıştır. Fakat, Kanun'un Ek 7 nci maddesinin son
cümlesi olan "Ancak bu durum ruhsat sahibinin Maden Kanunundan doğan sorumluluklarını
ortadan kaldırmaz." ifadeleri İş Kanunu, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili idari, mali ve hukuki
sorumlulukların rödövansçıya ait olacağı hükmüyle tezatlık oluşturmaktadır.
Tüm bunların yanı sıra Soma kazası sonrasında Soma Cumhuriyet Başsavcılığı’nın
soruşturma kapsamında bilirkişi heyetinden aldığı raporda; "…TKİ tarafından, önce Park Enerji AŞ'ne,
daha sonra Soma Kömür AŞ'ne “Hizmet Alım Sözleşmesi İle Verilen İhale Konusu 15.000.000 Ton Kömür Üretim
124