Page 42 - soma rapor 30122014

Genel olarak sözleşme incelendiğinde sözleşmenin birinci maddesinde maden ve işveren

terimlerinin açıklandığı, üçüncü maddesinde her üye devletin özellikle sözleşmeye işlerlik
kazandıracak tedbirler olmak üzere madenlerde iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tutarlı bir

politikayı ilgili işçi ve işveren kuruluşlarına da danıştıktan sonra geliştirmesi, uygulaması ve
belli aralıklarla gözden geçirmesi gerektiğinin hüküm altına alındığı görülmektedir.

Sözleşmenin dördüncü maddesi, sözleşmenin uygulanmasını sağlayacak tedbirlerin
ulusal yasalar ve düzenlemeler (yönetmelikler) ile belirleneceğini ve bu yasa ve düzenlemelerin

teknik standartlar, rehberler veya uygulama rehberleri yahut ulusal uygulamalarla tutarlı diğer
uygulama araçlarıyla destekleneceğini hüküm altına almıştır. Sözleşmenin beşinci maddesi ise

dördüncü madde uyarınca madenlerdeki sağlık ve güvenliğin çeşitli boyutlarını izleyecek ve

düzenleyecek yetkin bir idarenin belirlenmesi gerekeceğini ifade etmekte ve anılan dördüncü
maddede bahsedilen ulusal yasa ve düzenlemelerin neleri içermesi gerektiğini oldukça

kapsamlı bir biçimde belirtmektedir.

Sözleşmenin altıncı maddesi işverenlere riski yok etme, kaynağında kontrol etme, güvenli

çalışma sistemleri tasarlayarak riski asgari hale getirme ve riskin mevcut olduğu durumlarda
ise kişisel koruyucu malzeme temin yükümlülüğü getirmektedir. İşverenin sorumlulukları ile

ilgili diğer maddelerde ise madenlerde iş güvenliği ve sağlığının sağlanmasında işverenin
yükümlülüklerinin detaylı bir şekilde belirtildiği görülmektedir.

Sözleşmede işçilerin hak ve ödevleri de detaylı bir şekilde düzenlenmiştir. Bu bağlamda
işçilerin iş güvenliği ve sağlığı temsilcilerini seçim hakkı, danışman ve bağımsız uzmanlara

başvurabilmeleri gibi haklar da mevcuttur.

ILO’nun 176 sayılı sözleşmesinde; sözleşmenin uygulanmasına yönelik önlemlerin ulusal

yasa ve yönetmeliklerde belirtileceği, gerektiğinde, bu ulusal yasa ve yönetmeliklerin, yetkili
merci tarafından belirlenmek üzere, teknik standartlar, uygulama kılavuzları ya da kuralları

veya ülkedeki uygulamalara uygun başka uygulama araçları ile takviye edileceği

belirtilmektedir. Söz konusu yasa ve yönetmeliklerde; madenlerde güvenliği izleyip gerekli
düzenlemeleri yapacak yetkili merciin belirtilmesi gerekmektedir. Ayrıca madenlerin yetkili

merci tarafından bu amaçla görevlendirilen müfettişler tarafından denetlenmesine, madenlerde
güvenlik ve sağlığın gözetilmesine, ölümcül ve ciddi kazalar ile tehlikeli durumların ve maden

felaketlerinin bildirilmesi ve araştırılmasına ilişkin usullere, yine bu durumlara ilişkin

istatistiklerin toplanmasına ve yayınlanmasına, yetkili merciin, durdurma ya da sınırlandırmaya
gerekçe oluşturan durum giderilinceye kadar madencilik faaliyetlerini güvenlik ve sağlık

gerekçeleriyle durdurma ya da sınırlandırma yetkisine sahip olması işçilerin ve temsilcilerinin

28