Page 132 - Sporda Hak İhlalleri ve Denetim

SPORDA HAK İHLALLERİ VE DENETİM

landığı, disiplin ve yönetim alanında bir tür münhasır yargı yetkisine sahip ol-
duğu ve nihayetinde Devletin fonksiyonlarından birini ifa ettiğine göre, temel
haklara riayet etmekle de yükümlüdür. İnsan hakları sorumluluğunun temel
ilkelerinden biri, Devletlerin normalde kendisine ait görev ve fonksiyonlarını
özel hukuk kişilere kısmen veya tamamen devrettiğinde, AİHS düzlemindeki
nihai insan hakları garantör sorumluluğundan kurtulamayacağıdır. Devletin
insan hakları garantör sorumluluğundan kurtulmasının tek yolu, yetkilerin
devredildiği kurumun AİHS bağlamında AİHM tarafından belirlenen standart-
lara eşdeğer bir insan hakları koruması sunmasıdır.

Futbolu düzenleyen münhasır teşkilat olarak TFF, kendisine mevzuatla veril-
miş resmi görevleri yerine getirmektedir. Şayet bir kişi futbol endüstrisi içeri-
sinde oyuncu, hakem, kulüp, antrenör gibi sıfatlarla yer almak isterse, TFF’nin
münhasır yetkisini önceden kabul etmek zorundadır. Bu nedenle de futbola
katılım, gerçek bir “karşılıklı mutabakat”a izin vermeyen, tabiri caizse bir ya
sev ya terk et düzlemidir. Türkiye gibi spor alanında zorunlu tahkim yolunu ge-
tiren ve TFF ile organlarını kanunla kuran Devletin aynı zamanda bu organların
eylemlerinden de sorumlu tutulacağı aşikârdır. 1

Tahkim Kurulu, 5894 sayılı Kanun uyarınca, TFF’nin nihai/en üst düzeydeki
yargısal (veya yarı yargısal) organıdır. Anayasada ve TFF Kanunu başta olmak
üzere ilgili mevzuatta düzenlendiği üzere Kurulun kararları kendiliğinden icra
edilebilir niteliktedir. Anayasa md. 59/3 hükmü uyarınca Tahkim Kurullarının
kararlarına karşı ulusal mahkemeler ve Anayasa Mahkemesi de dâhil olmak
üzere herhangi bir yargısal organ nezdinde temyiz yoluna başvurmak mümkün
değildir. Anayasa, TFF Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ve TFF Statüsü
2
uyarınca futbol uyuşmazlıklarına (yönetimsel ve disiplin konularında) ilişkin
olarak Türkiye’de bulunan tek yargısal organ Tahkim Kuruludur. Tahkim Kuru-
lunun verdiği karar/hüküm, icrayı kabil bir mahkeme hükmüyle eşdeğer olarak
değerlendirilmektedir. 3

TFF sistemi içerisinde PFDK ve Tahkim Kurulu nezdinde insan haklarını gü-
1 bkz., mutadis mutandis, Municipal Section of Antilly v. France, App.. No.45129/98, Admissibility
Decision of 23 November 1999; National Notary Chamber v. Albania, App. No. 17029/05, Admis-
sibility Decision of 6 May 2008.
2 Kanımızca Anayasa Mahkemesinin Anayasa md. 59/3’dair yorum ve yaklaşımı yerinde değildir.
Kanımızca Anayasa md. 59/3 hükmü, bizzat AYM’ye yapılacak bireysel başvuruları engellemeyecek
şekilde anlaşılabilir, yorumlanabilir ve uygulanabilir. Ancak AYM aksi fikirdedir ve spor federas-
yonlarının sporun yönetimi ve disiplinine dair kararlarına karşı tahkim kuralları kararları sonra-
sı yapılan bireysel başvuruları konu bakımından yetkisi dışında görmektedir (bkz. Abdurahman
Akyüz Başvurusu, No.2012/620, 12/02/2013, paras. 20-22; Naz Aydemir Başvurusu, No.2013/850,
19/12/2013, paras.25-30; Recep Şükrü Ergün Başvurusu, No.2013/8256, 07/04/2014, paras.17-19
- Yayımlanmamış Komisyon Kararı; Öztürk Yazıcı Başvurusu, No.2014/4549, 22/02/2017, pa-
ras.15-17).
3 bkz., mutadis mutandis, Regent Company v. Ukraine, App. No. 773/03, Judgment of 3 April 2008,
para.54.

132 2 MART 2018, ANKARA