Page 154 - Sporda Hak İhlalleri ve Denetim

SPORDA HAK İHLALLERİ VE DENETİM

run yönetiminden ve disiplininden doğan uyuşmazlıklar da tahkim yoluyla çö-
zümlenebilir. Türk hukukunda sporun yönetimi ve disiplinine ilişkin uyuşmaz-
lıklarda tahkime başvurulması zorunluluğu Anayasa’nın 59(3). maddesinden
kaynaklanmaktadır . Bu maddeye göre, spor federasyonlarının spor faaliyet-
3
lerinin yönetimine ve disiplinine ilişkin kararlarına karşı ancak zorunlu tahkim
yoluna başvurulabilir. Tahkim kurulu kararları kesin olup bu kararlara karşı
hiçbir yargı merciine başvurulamaz.

Zorunlu tahkim, bir uyuşmazlığın çözümünün, tarafların iradesine bakılmaksı-
zın, bir yasal düzenleme ile devlet mahkemeleri dışında belirlenen kişilere ya da
kurullara bırakılmasını ifade etmektedir . Tahkimin hangi hallerde zorunlu oldu-
4
ğu, ancak özel kanun hükümleriyle belirlenir. Özel kanun hükümleriyle zorunlu
olarak öngörülen tahkim, mahkemelere başvuru yolunu kapatmaktadır; böyle
bir durumda uyuşmazlığın çözümü için sadece tahkim yoluna başvurulacaktır .
5
Türk hukukunda spor uyuşmazlıkları alanında iki yasal düzenlemede zorun-
lu tahkim öngörülmüştür. Söz konusu yasal düzenlemelerden birincisi 5894
sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ve
6
diğeri ise 3289 sayılı Spor Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hakkın-
da Kanun’dur . 5894 sayılı Kanun ile “TFF Tahkim Kurulu”; 3289 sayılı Kanun
7
ile “SGM Tahkim Kurulu” yetkili kurullardır. TFF Tahkim Kurulu, futbolun yö-
netimine ve disiplinine ilişkin uyuşmazlıkları karara bağlamakla görevlidir ve
kanundan kaynaklanan bir zorunlu tahkim kurulu niteliğindedir. SGM Tahkim
Kurulu ise, futbol dışında kalan diğer spor dallarının yönetimine ve disiplini-
ne ilişkin uyuşmazlıkları zorunlu tahkim kurulu olarak incelemekle görevlidir.
Sporun yönetimine ve disiplinine ilişkin uyuşmazlıklar, zorunlu tahkime tâbi
kılınmış olup bu uyuşmazlıklarda tahkimin başlatılabilmesi için taraflar ara-
sında tahkim sözleşmesinin bulunmasına gerek yoktur .
8
Her spor dalında o sporun yapılabilmesi için uyulması gereken kurallar vardır.
“Oyun kuralları” (lex ludica) olarak adlandırılan bu kuralların uygulanmasın-
dan da uyuşmazlık doğabilir. Genellikle müsabakada hazır bulunan hakem ya
da saha komiseri vs. adlarla anılan kişiler tarafından, oyun kurallarının ihlal
edilip edilmediğine karar verilir ve ihlal halinde oyun kurallarıyla belirlenen
yaptırımlar uygulanır. Örneğin, müsabaka öncesi futbol sahasının denetlenme-
si, tribünlerde merdivenlerin boşaltılması, takımların formalarının ve oyuncu-
ların lisanslarının kontrol edilmesi, kale ağlarının denetlenmesi; müsabakanın
3 Nuray EKŞİ, Spor Tahkim Hukuku, İstanbul 2015, s. 138.
4 Ramazan ARSLAN/Süha TANRIVER, Yargı Örgütü Hukuku, 2. bası, Ankara 2001, s. 213; K. Burak
ÖZTÜRK, İdarenin Denetlenmesinde Zorunlu Tahkim Yolu, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi,
Zabunoğlu Armağanı, Ankara Üniversitesi Yayınları No: 316, Ankara 2011, s. 620.
5 Nuray EKŞİ, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Tahkim (6100 Sayılı HMK md. 407-444), İstanbul
2013, s. 15.
6 Kanun Numarası: 5894, Kabul Tarihi: 5.5.2009, RG 16.5.2009/27230.
7 Kanun Numarası: 3289, Kabul Tarihi: 21.5.1986, RG 28.5.1986/19120.
8 EKŞİ, Chapter 5: Where is Sport Arbitration Headed to?, s. 386.

154 2 MART 2018, ANKARA