Page 179 - Sporda Hak İhlalleri ve Denetim

SPORDA HAK İHLALLERİ VE DENETİM

bulunmamaktadır. Buradan, Tahkim Kurullarının tümden eleştiri altında oldu-
ğu anlaşılmamalıdır ancak demokratik hukuk devletinde kişilerin hak arama
özgürlüğü çekirdek haklardan bir tanesidir ve korunması gerekmektedir. Bu
anlamda, Anayasanın 59’uncu maddesi ile getirilen kısıtlamanın sadece yargı
mercileri karşısında olduğu, hatta bu kısıtlamanın da sporun yönetimi ve disip-
linine ilişkin konularda olduğunu sıkça vurgulanmakta, yani Spor tahkimi dahil
hak ihlaline uğranıldığı düşünülen konularda Kurumumuza başvurulabilece-
ğini ifade etmekte fayda görüyorum. Nitekim, adalete erişim mekanizmaları
arasında sadece yargı mercileri değil yargısal olmayan eşitlik kurumları, veri
koruma kuruluşları, ulusal insan hakları kurumları ve ombudsmanlık gibi ku-
rumlar yer almaktadır .
1
Ülkemizdeki ulusal insan hakları mekanizmalarına yeniden geri dönecek olur-
sak, TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’nun insan hakları konusundaki
uluslararası gelişmeleri izlemek, Türkiye’nin insan hakları alanında taraf ol-
duğu uluslararası antlaşmalarla, T.C. Anayasası ve ilgili mevzuat arasındaki
uyumu sağlamak adına yasamaya önerilerde bulunmak gibi görevleri olduğu,
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunun 17’inci maddesinin dördün-
cü fıkrası uyarınca Anayasanın yargı denetimi dışında bıraktığı işlemlere ilişkin
de başvuru alınamadığı düşünüldüğünde Kamu Denetçiliği Kurumu Spor ko-
nusunda kişilerin gelebileceği yegane kurum haline gelmektedir. Bu durumda
spora ilişkin birtakım hak ihlalleriyle ilgili tarafların spor süjelerinin başvura-
bileceği tek bir mekanizma kalıyor, Kamu Denetçiliği Kurumu.

Bu kapsamda, Kamu Denetçiliği Kurumuna Spor Federasyonları ve Türkiye
Futbol Federasyonu hakkında yapılan başvurular incelemeye alınmıştır. Kuru-
mumuzca incelenen ve sonuca bağlanan karar örneklerine yer vermeden önce
Spor teşkilatlanması ile ilgili kısa bir hatırlatma yapmak istiyorum.

Bilindiği üzere spor Anayasamız ile güvence altına alınan sosyal haklardan bir
tanesidir. Bu kapsamda, spor önemli bir kamu hizmetidir. Bu kamu hizmeti
üçlü bir yapı ile yerine getirilmektedir temel olarak. Bu yapılardan ilkini Tür-
kiye Milli Olimpiyat Komitesi ve Türkiye Milli Paralimpik Komitesi bir arada
oluşturmaktadır. Anılan Komiteler özel hukuk tüzel kişiliğini haiz olup yargı
denetimine tabidirler.
Ancak, sporu yönetme, spora ilişkin mevzuat hazırlama, uygulama ve ceza
verme gibi özellikler bakımından bu yapı incelendiğinde iki Teşkilat öne çık-
maktadır. Bunlardan ilki 3289 sayılı Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve
Görevleri hakkında Kanun ile Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı kurulan Spor
Genel Müdürlüğü ve bağlı Spor Federasyonları, diğeri ise 5894 sayılı Kanun ile
kurulan Türkiye Futbol Federasyonudur.

1 Handbook on European Law relating to Access to Justice – European Union Agency for Funda-
mental Rights, 2016.

2 MART 2018, ANKARA 179